ਗੇ–––:: ਅਲੀ ਅਮਾਮ ਨਕਵੀ

ਉਰਦੂ ਕਹਾਣੀ : ਗੇ–––:: ਅਲੀ ਅਮਾਮ ਨਕਵੀ
ਅਨੁਵਾਦ : ਮਹਿੰਦਰ ਬੇਦੀ ਜੈਤੋ...9417730600.

ਇਹ ਸਾਡੇ ਪੁੱਤਰ ਦਾ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਕੋਈ ਬਦਲ ਪਾਟਿਆ ਸੀ। ਸਾਡੇ ਦਿਲਾਂ ਉੱਤੇ ਭਿਆਨਕ ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗੀ ਸੀ! ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਕਈ ਵਾਰੀ ਉਹਨੂੰ ਚਮਕਦਿਆਂ-ਕੜਕਦਿਆਂ ਵੇਖਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਸਵਾਲੀਆ ਨਿਸ਼ਾਨ ਬਣ ਕੇ ਅੱਜ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਉਹ ਸਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗੀ ਹੈ, ਬਾਹਰੋਂ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ...ਪਰ, ਇਸਦੀ ਸ਼ੰਕਾ ਜ਼ਰੂਰ ਹੈ, ਉਂਜ ਸਾਡੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਸਾਡੇ ਵਿਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਾ ਹੋਵੇ।
ਅਸੀਂ ਹਾਂ ਵੀ ਕਿੰਨੇ ਕੁ ਜੀਅ?...ਮੈਂ ਹਾਂ, ਇਹ ਹੈ, ਸਾਡਾ ਬੇਟਾ ਤੇ ਬਹੂ ਨੇ। ਮੈਂ ਸ਼ੈਸ਼ਨ ਕੋਰਟ ਵਿਚ ਜੱਜ ਹਾਂ ਤੇ ਮੇਰੀ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਫੈਮਿਲੀ ਕੋਰਟ ਦੀ ਇਨਸਾਫ਼ ਦੀ ਕੁਰਸੀ ਉੱਤੇ ਬੈਠਦੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿਚ ਇਸੇ ਕਿਸਮ ਦੇ ਮੁਕੱਦਮੇਂ ਆਉਂਦੇ ਨੇ। ਕੋਈ ਕੇਸ ਵਧੇਰੇ ਹੀ ਉਲਝ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਅਦਾਲਤ ਤੀਕ ਆਣ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਏਥੇ ਤਾਂ ਕੋਈ ਅਦਾਲਤ ਨਹੀਂ। ਮਾਂ, ਬਾਪ, ਬੇਟਾ ਤੇ ਬਹੂ...ਜੋ ਕੁਝ ਵੀ ਮੇਰੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ, ਮੇਰੀ ਪਤਨੀ ਯਾਨੀ ਫੈਮਿਲੀ ਕੋਰਟ ਦੀ ਜੱਜ ਨੇ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ-ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਮੈਂ ਚੁੱਪ ਜਿਹਾ ਹੋ ਗਿਆ ਤੇ ਉਹ ਵੀ ਬਹੁਤਾ ਨਹੀਂ ਬੋਲੀ। ਬਸ, ਸਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਤੇ ਉਂਗਲੀਆਂ ਬੋਲਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ। ਦਿਲ–ਦਿਮਾਗ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੇ ਸਮਾਜੀ ਨੁਕਤਿਆਂ ਦੀ ਵਾਦੀ ਵਿਚ ਭਟਕਣ ਲੱਗੇ ਤੇ ਘਰ ਵਿਚ ਚੁੱਪ ਨੇ ਪੈਰ ਪਸਾਰ ਲਏ।
ਉਂਜ ਵੀ ਅਸੀਂ ਦੋਹੇਂ ਗੱਲਾਂ ਬੜੀਆਂ ਘੱਟ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਪਿੱਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਸਾਡੇ ਵਿਚਕਾਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੱਲਬਾਤ ਉਦੋਂ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਸ਼ਾਹਬਾਨੋ ਦਾ ਮੁਕਦੱਮਾਂ ਅਦਾਲਤ ਵਿਚ ਘੱਟ ਤੇ ਕੋਰਟ–ਰੂਮ ਦੇ ਬਾਹਰ ਵਧੇਰੇ ਹੀ ਬੋਲਣ ਲੱÎਗ ਪਿਆ ਸੀ। ਬੈੱਡ–ਰੂਮ ਵਿਚ ਵੀ ਇਸ ਕੇਸ ਜਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਰਲਦੇ–ਮਿਲਦੇ ਮੁਕੱਦਮਿਆਂ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਹੀ ਸਾਡੀ ਗੱਲਬਾਤ ਦਾ ਸਬੱਬ ਬਣਦੀਆਂ ਸਨ...ਤੇ ਇਸ ਮੁਕੱਦਮੇਂ ਨੇ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਉੱਤੇ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਉਹਨੂੰ ਪਿੱਕਅੱਪ ਕਰਨ, ਫੈਮਿਲੀ ਕੋਰਟ ਪਹੁੰਚਿਆ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਬਰਾਬਰ ਬੈਠਦਿਆਂ ਹੀ ਉਹਨੇ ਪੁੱÎਛਿਆ :
''ਕੀ ਸੋਚਿਆ ਫੇਰ...?''
''ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਥਹੁ–ਸਿਰਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਕਿਤੇ।''
''ਫੇਰ ਕੀ ਹੋਏਗਾ?''
''ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਕੰਮ ਵਾਲੀ ਨੂੰ ਟੋਹ ਕੇ ਦੇਖੋ, ਘਰ ਦੇ ਭੇਤ ਇਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਪਤਾ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਨੇ।''
''ਠੀਕ ਕਹਿ ਰਹੇ ਓ-ਪਰ ਇਹ ਭੇਤ ਘਰ ਦਾ ਨਹੀਂ, ਬੈੱਡ–ਰੂਮ ਦਾ ਏ।''
''ਜਾਣਦਾ ਆਂ, ਪਰ ਚੇਤੇ ਰਹੇ, ਘਰ ਸਾਡਾ ਏ ਤੇ ਬੈੱਡ–ਰੂਮ ਸਾਡੇ ਬੇਟੇ ਦਾ...ਤੇ ਕਥਿੱਤ ਦੋਸ਼ੀ ਉਸਦੀ ਵਾਈਫ਼।''
''ਜਾਣਦੀ ਆਂ, ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਜਾਣਦੇ ਹੋਵੋਗੇ ਕਿ ਪਹਿਲੀ ਤਾਰੀਖ਼ ਉੱਤੇ ਪੇਸ਼ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਮੁਲਜ਼ਮ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਬੇਗੁਨਾਹ ਵੀ ਸਾਬਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਨੇ।''
''ਠੀਕ ਕਹਿ ਰਹੇ ਓ।''
''ਅਸੀਂ ਬੜੇ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਮੋੜ ਉਪਰ ਆ ਗਏ ਆਂ...ਮੁਦਈ ਸਾਡਾ ਸਪੂਤ ਏ।''
''ਅੱਜ ਮੈਂ ਵੀ ਇਸ ਪੱਖ ਉੱਤੇ ਗੌਰ ਕੀਤਾ ਸੀ...ਪਲ–ਛਿਣ ਲਈ ਇਹ ਖ਼ਿਆਲ ਦਿਮਾਗ ਵਿਚ ਆਇਆ, ਸਮੀਰ ਨੂੰ ਕਹਾਂ, ਇਸ ਪ੍ਰਾਬਲਮ ਨੂੰ ਫੈਮਿਲੀ–ਕੋਰਟ ਵਿਚ ਲੈ ਜਾਵੇ, ਪਰ ਇਸ ਖ਼ਿਆਲ ਦੇ ਆਉਂਦਿਆਂ ਈ ਛੇਵੀਂ ਗਿਆਨ ਇੰਦਰੀ ਨੇ ਖ਼ਤਰੇ ਦੀ ਘੰਟੀ ਵਜਾ ਦਿੱਤੀ...।''
''ਫੇਰ ਕੀ ਕੀਤਾ ਜਾਏ?''
''ਕਰਨ ਦਾ ਅਤੀਤ...?''
''ਕਲੀਨ ਏ, ਬਿਲਕੁਲ ਕਲੀਨ। ਇਸ ਦੀ ਗਵਾਹ ਖ਼ੁਦ ਮੈਂ ਆਂ ਤੇ ਇਹ ਨਾ ਭੁੱਲੋ ਕਿ ਕਰਨ ਮੇਰੀ ਪਸੰਦ ਤੇ ਮੇਰੀ ਹੀ ਸਹੇੜ ਵੀ ਏ।''
''ਏਸ ਮਸਲੇ 'ਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ?''
''ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸਣ ਦੀ ਲੋੜ ਏ ਕਿ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਵਿਚ ਤਰੇੜ ਪੈ ਜਾਏਗੀ...''
''ਤੇ ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਏ ਕਿ ਤਰੇੜ ਤਾਂ ਪੈ ਈ ਚੁੱਕੀ ਏ...''
''ਮੈਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਹਿ ਚੁੱਕੀ ਆਂ, ਮਿਸਟਰ ਕੰਟਰਾਕਟਰ! ਅਸੀਂ ਬੜੇ ਨਾਜ਼ੁਕ ਤੇ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਮੋੜ ਉੱਤੇ ਆ ਗਏ ਆਂ।''
ਬੜਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਤੇ ਨਾਜ਼ੁਕ ਮੋੜ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਮਿਸੇਜ ਕੰਟਰਾਕਟਰ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਮਿਸਟਰ ਕੰਟਰਾਕਟਰ ਕਹਿ ਕੇ ਸੰਬੋਧਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਕਾਸਮੋ ਪੋਲਿਟਨ ਸਿਟੀ ਵਿਚ ਪਲ–ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਜਵਾਨ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਅਸੀਂ ਦੋਹੇਂ ਪੁਰਾਣਿਆਂ ਵਿਚ ਰਹਿ ਕੇ ਵੀ ਪੁਰਾਣੇ ਨਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਏਨੇ ਨਵੇਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਾਂ ਕਿ ਇਕ ਦੂਜੇ ਦਾ ਨਾਂਅ ਲੈ ਕੇ ਬੁਲਾਈਏ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਪਹਿਲੀ ਵੇਰ ਉਹਨਾਂ ਮੈਨੂੰ ਨਾਂਅ ਲੈ ਕੇ ਬੁਲਾਇਆ ਸੀ...ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ ਚੰਗਾ ਨਾ ਲੱਗਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਇਸ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਦੇ ਢੰਗ ਦਾ ਬੁਰਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਮੰਨਿਆਂ ਮੈਂ। ਕੁਝ ਚਿਰ ਚੋਰ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਦੇਖਦੇ ਰਹਿਣ ਦੇ ਪਿੱਛੋਂ ਉਹਨਾਂ ਕੁਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਸਾ ਬਦਲਿਆ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਵੱਲ ਭੌਂ ਗਿਆ। ਘਰ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਫ਼ਰੈੱਸ਼ ਹੋਣ ਪਿੱਛੋਂ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਸੋਫੇ 'ਤੇ ਬੈਠੇ ਤੇ ਰੋਜ਼ ਵਾਂਗ ਚਾਹ ਲੈ ਕੇ ਕਰਨ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਆਈ ਤਾਂ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਘਰ ਵਿਚ ਵਾਪਰੀ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਚੁੱਪ ਕੁਝ ਵਧੇਰੇ ਹੀ ਗੂੜ੍ਹੀ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਚਾਹ ਪੀਣ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਸੋਫੇ ਉੱਤੇ ਜ਼ਰਾ ਨਿੱਠ ਕੇ ਬੈਠਦਿਆਂ ਮੈਂ ਚੋਰ ਅੱਖ ਨਾਲ ਕਰਨ ਦਾ ਸਿਰ ਤੋਂ ਪੈਰਾ ਤੀਕ ਜਾਇਜ਼ਾ ਲਿਆ, ਤੇ ਜਦੋਂ ਮੇਰੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਉਸਦੇ ਦੇ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਪਈਆਂ ਤਾਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਖ਼ੁਦ ਉਹ ਵੀ ਮੈਨੂੰ ਤੇ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਨਿਗਾਹਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਵੇਖ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕੋਲ ਪਏ ਸੋਫੇ ਵੱਲ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਕਰਨ ਨੂੰ ਬੈਠ ਜਾਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਤਾਂ ਉਹ ਚੁੱਪਚਾਪ ਬੈਠ ਗਈ ਤੇ ਚਾਹ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਘੁੱਟ ਭਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹਨਾਂ ਕਰਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ :
''ਕੱਲ੍ਹ ਸ਼ਾਮੀਂ ਪੰਜ ਵਜੇ ਡਾਕਟਰ ਈਰਾਨੀ ਦੀ ਡਿਸਪੈਂਸਰੀ ਚੱਲਨਾ ਏਂ।''
ਮੈਂ ਦੇਖਿਆ ਕਰਨ ਨੇ ਝੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਸਿਰ ਚੁੱÎਕ ਕੇ ਆਪਣੀ ਸੱਸ ਵੱਲ ਵੇਖਿਆ ਤੇ ਫੇਰ ਪਲਕਾਂ ਝੁਕਾ ਲਈਆਂ-ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬੀ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਬਸ ਇਕ ਵਾਰੀ ਉਸਦੀਆਂ ਪੁਤਲੀਆਂ ਹੀ ਕੰਬੀਆਂ ਸਨ। ਪਲ ਭਰ ਵਿਚ ਸਵਾਲਾਂ ਤੇ ਸ਼ੰਕਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਛਾਵਿਆਂ ਨੂੰ ਇਧਰੋਂ ਉਧਰ ਤੇ ਉਧਰੋਂ ਏਧਰ ਹੁੰਦਿਆਂ ਵੇਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੇਰੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਉੱਤੇ ਅਟਕ ਗਈਆਂ ਸਨ।
੦੦੦
ਤਸਵੀਰਾਂ ਦੇਖਣ ਪਿੱਛੋਂ ਮੇਰੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਸੋਨੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ ਰਿਪੋਰਟ ਤੇ ਪਈਆਂ। ਸਾਫ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ ਸਿਰਫ ਦੋ ਸੱਤਰਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਸੀ :
'ਬਾਟ ਦਿਨ, ਉਨੀ ਘੰਟੇ, ਚੌਂਤੀ ਮਿੰਟ ਤੇ ਪੰਜਾਹ ਸੈਕਿੰਟ। ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਉਡੀਕਾਂ ਦੇ ਦਿਨ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਸ਼ੁਭਇੱਛਾਵਾਂ ਨਾਲ ਪੂਰੇ ਵੇਰਵੇ ਹਾਜ਼ਰ ਹਨ।'
ਇਕ ਲੰਮਾਂ ਸਾਹ ਖਿੱਚ ਕੇ ਉਸਨੂੰ ਹੌਲੀ–ਹੌਲੀ, ਨੱਕ ਰਾਹੀਂ, ਬਾਰ ਕੱਢਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਮੈਂ ਰਿਪੋਰਟ ਤਿਪਾਈ ਉੱਤੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਵੱਲ ਵੇਖਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਏਧਰ ਉਧਰ ਵੇਖ ਕੇ ਧੀਮੀਂ ਆਵਾਜ਼ ਵਿਚ ਮੈਨੂੰ ਦੱÎਸਿਆ :
''ਡਾਕਟਰ ਕਹਿ ਰਹੀ ਸੀ ਬੀਜ, ਬੁੱਥ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰ ਚੁੱÎਕਿਆ ਏ...ਸਾਨੂੰ ਡਲਿਵਰੀ ਤਕ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਨਾ ਪਏਗਾ।''
''ਸਮੀਰ ਘਰ ਕਦੋਂ ਤਕ ਆ ਜਾਂਦਾ ਏ ?''
ਮੇਰੇ ਪੁੱਛਣ 'ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਕਰਨ ਨੂੰ ਆਵਾਜ਼ ਮਾਰੀ ਤਾਂ ਬੈੱਡ–ਰੂਮ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਕੋਲ ਖੜ੍ਹੀ ਕਰਨ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ, ''ਪਤਾ ਨਹੀਂ...।''
''ਤੂੰ...ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਏਂ।''
''ਹਾਂ ਤਾਂ ਡੈਡੀ-ਪਰ...ਪਿੱਛਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਉਹ ਘਰ ਕਦੋਂ ਆਉਂਦੇ ਨੇ, ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੀ।''
ਜਵਾਬ ਸੁਣ ਕੇ ਮੈਂ ਸਮੀਰ ਨੂੰ ਰਿੰਗ ਕੀਤੀ। ਫ਼ੋਨ ਮਿਲਿਆ ਤਾਂ ਦੋ ਟੁੱਕ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ ਕਿਹਾ, ''ਅੱਜ ਤੋਂ ਠੀਕ ਨੌ ਵਜੇ ਤਕ ਰਾਤੀਂ ਘਰ ਪਹੁੰਚ ਜਾਇਆ ਕਰੋ...।''
੦੦੦
''ਏਨਾ ਨਿਆਣਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ ਕਿ ਗਵਾਚ ਜਾਵਾਂਗਾ ਆਫ਼ਿਸ ਤੇ ਘਰ ਦੀ ਰੁਟੀਨ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਵੀ ਮੇਰੇ ਕਈ ਹੋਰ ਰੁਝੇਵੇਂ ਨੇ।''
ਖਾਣੇ ਦੀ ਮੇਜ਼ ਉਪਰ ਬੈਠ ਕੇ ਪਲੇਟ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਸਰਕਾਉਂਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਸਮੀਰ ਨੇ ਕਿਸੇ ਇਕ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿਹਾ ਬਲਿਕੇ ਇਕ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਦਾ ਢੰਗ ਮੈਨੂੰ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆਇਆ। ਦਿਲ ਵਿਚ ਇਕ ਹਲਚਲ ਜਿਹੀ ਮੱਚ ਗਈ ਸੀ-ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਉਹ ਗੁੱਸੇ ਦਾ ਕੋਈ ਰੂਪ ਧਾਰ ਕੇ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਆਉਂਦੀ, ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣੀ :
''ਤੁਸੀਂ ਵੱਡੇ ਹੋ ਗਏ ਓ, ਅਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਆਂ ਪੁੱਤਰ ਜੀ। ਏਨੇ ਵੱਡੇ ਕਿ ਹੁਣ ਤਾਂ ਅਸੀਂ...ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਛੋਟਾ ਸਮਝਣ ਲੱਗ ਪਏ ਆਂ। ਰਹੀ ਗੱਲ ਗਵਾਚਣ ਦੀ, ਤਾਂ ਹਾਲੇ ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਮਨ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਗਵਾਚੀ ਏ...ਹੋਰ ਕਿਸ ਨੇ ਕੀ–ਕੁਛ ਗਵਾਉਣਾ ਏਂ, ਯਕੀਨ ਨਾਲ, ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ...''
''ਬੜਾ ਅਜੀਬ ਲੱÎਗਿਆ ਸੀ ਮੰਮੀ!...ਡੈਡੀ ਨੇ ਅੱਜ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਰਡਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਤਾਂ...!!''
''ਹੁਣ ਤਾਂ ਆਰਡਰ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਤੇਰੀ ਆਪਣੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਆ ਰਹੇ ਨੇ...''
''ਜਾਣਦਾ ਆਂ, ਤੇ ਡੈਡੀ ਨੂੰ ਦੱਸ ਵੀ ਚੁੱÎਕਿਆ ਆਂ-ਮੈਂ ਉਸਦਾ ਬਾਪ ਨਹੀਂ...।''
''ਕੀ ਬਕ ਰਿਹਾ ਏਂ...?''
ਮਾਂ ਤੇ ਪੁੱਤਰ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਮੇਰੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਕਰਨ ਦੇ ਹਾਵ-ਭਾਵ ਨੋਟ ਕਰਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਸਨ।
ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਉਹ ਜਾਂ ਮੈਂ ਸਮੀਰ ਨੂੰ ਕੁਝ ਕਹਿੰਦੇ, ਕਰਨ ਦੇ ਉੱਚੀ–ਉੱਚੀ ਹੱਸਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਹੈਰਾਨੀ ਵਿਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ। ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਹੈਰਾਨੀ ਭਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਉਸ ਵੱਲ ਦੇਖਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਮੁਸਰਾਂਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਸਮੀਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ :
''ਸੱਚ ਦਾ ਕੋਈ ਵਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ-ਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਮੰਨਵਾ ਵੀ ਲੈਂਦਾ ਏ।''
''ਤੂੰ ਕਹਿਣਾ ਕੀ ਚਾਹੁੰਦੀ ਏਂ ?''
''ਦੇਖੋ ਹੁਣ ਤਕ ਮੈਂ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿਹਾ...ਜੋ ਕੁਝ ਕਿਹਾ ਏ, ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਕਿਹਾ ਏ। ਜਿਹੜਾ ਮਸਲਾ ਤੁਹਾਡੇ ਤੇ ਮੇਰੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸੀ, ਤੁਸੀਂ ਆਪੇ ਉਸਦੇ ਦੋ ਗਵਾਹ ਹੋਰ ਬਣਾ ਲਏ ਨੇ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਹੁਣ ਵੀ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਗਲਤੀ 'ਤੇ ਗਲਤੀ ਕਰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਓ ?''
''ਤੂੰ...ਕਹਿਣਾ ਕੀ ਚਾਹੁੰਦੀ ਏਂ ਬਹੂ ?''
ਮੈਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪੁੱÎਛਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸਵਾਲੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਸਮੀਰ ਉੱਤੇ ਗੱਡ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਦੋਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਤੇ ਸਮੀਰ ਦੇ ਝੁਕੇ ਹੋਏ ਸਿਰ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸੋਚਣ ਤੇ ਸਮਝਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਦੋਸ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਮੈਂ ਕੁਝ ਕਹਿਣ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਬੋਲ ਪਏ :
''ਸੱਚ ਕੀ ਹੈ? ਨੌ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਏਗਾ। ਤੂੰ ਕਿਉਂ ਇਸਨੂੰ ਮਘਦੇ ਹੋਏ ਅੰਗਿਆਰਾਂ ਉੱਤੇ ਲੇਟਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕਰ ਰਿਹੈਂ...?''
ਅਸਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਜਵਾਬ ਵਿਚ ਫੇਰ ਕਰਨ ਦਾ ਹਾਸਾ ਸੁਣਿਆ। ਇਹਨਾਂ ਤਿੱਖੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਨਾਲ ਉਸ ਵੱਲ ਦੇਖਿਆ ਤੇ ਖਾਣਾ ਛੱਡ ਕੇ ਕੁਰਸੀ ਤੋਂ ਉੱਠ ਪਏ।
''ਠੀਕ ਤਾਂ ਇਹੀ ਰਹੇਗਾ ਕਿ ਡੈਡੀ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਮਸਲਾ ਦੱਸ ਦਿਓ।''
ਕਰਨ ਇਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਪਲੇਟਾਂ ਟਰਾਲੀ ਵਿਚ ਰੱਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉੱਠ ਖੜ੍ਹੀ ਹੋਈ ਤੇ ਟਰਾਲੀ ਧਰੀਕਦੀ ਹੋਈ ਆਪਣੇ ਬੈੱਡ–ਰੂਮ ਵੱਲ ਲੈ ਗਈ। ਅਸੀਂ ਪਿਓ–ਪੁੱਤਰ ਆਪਣੀਆਂ ਪਤਨੀਆਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ–ਪਿੱਛੇ ਬੈੱਡ–ਰੂਮ ਵਿਚ ਵੜਦਿਆਂ ਵੇਖਦੇ ਰਹੇ; ਸਾਡੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਮਿਲੀਆਂ। ਕਿਸੇ ਨੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ। ਪਹਿਲਾਂ ਸਮੀਰ ਮੇਰੇ ਬੈੱਡ–ਰੂਮ ਵੱਲ ਵਧਿਆ, ਫੇਰ ਮੈਂ ਵੀ ਛੋਟੀਆਂ–ਛੋਟੀਆਂ ਪਲਾਂਘਾਂ ਪੁੱਟਦਾ ਹੋਇਆ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਇਆ ਤਾਂ...ਮੈਂ ਸਮੀਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰਾਈਟਿੰਗ ਟੇਬਲ ਉੱਤੇ ਕੁਝ ਲਿਖਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਦੇਖਿਆ। ਉਸਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਪਲ ਭਰ ਲਈ ਮੈਂ ਰੁਕਿਆ ਤੇ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਮੈਂ ਬੈੱਡ ਵੱਲ ਜਾਣ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਸਮੀਰ ਨੇ ਪੈਨ ਮੇਜ਼ ਉੱਤੇ ਰੱਖਣ ਪਿੱਛੋਂ ਕਾਗਜ਼ ਦਾ ਇਕ ਟੁਕੜਾ ਚੁੱÎਕਿਆ ਤੇ ਉਸਨੂੰ ਫੇਰ ਉੱਥੇ ਹੀ ਰੱਖ ਕੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਵੱਲ ਤੁਰ ਗਿਆ। ਅੱਗੇ ਵਧ ਕੇ ਮੈਂ ਉਹ ਕਾਗਜ਼ ਚੁੱਕ ਕੇ ਪੜ੍ਹਿਆ ਤੇ ਕਾਹਲ ਨਾਲ ਬੈੱਡਰੂਮ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਆਇਆ-ਸਮੀਰ ਹਾਲ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਪਰ ਉਸਦੇ ਬੈੱਡ–ਰੂਮ ਵਿਚੋਂ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਆ ਰਹੀ ਸੀ :
''ਮੈਂ, ਤੇਰੀ ਚੁੱਪ ਦਾ ਕਾਰਣ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਆਂ ਕਰਨ...''
''ਮੈਂ ਦੱਸਾਂ...ਦੋਸ਼ੀ ਸਾਡਾ ਸਮੀਰ ਏ-ਉਹ ਗੇ–––'' *
''ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗ ਗਿਆ ਏ ਤੇ...ਹੁਣ ਇਸ ਨੂੰ ਪੁੱਛ ਰਹੀ ਆਂ ਕਿ ਇਹ ਹੁਣ ਤਕ ਚੁੱਪ ਕਿਉਂ ਰਹੀ?''
''ਹੋਰ ਕੀ ਕਰਦੀ? ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਸਭ ਕੁਝ ਜਾਣਦੇ ਈ ਓ...ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਮਾਂ–ਬਾਪ ਦੀ ਚੌਥੀ ਬੇਟੀ ਆਂ। ਸਾਡੀਆਂ ਹਥੇਲੀਆਂ ਉੱਤੇ ਮਹਿੰਦੀ ਦੀ ਲਾਲੀ ਦੇਖਣ ਖਾਤਰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪੂਰੇ ਦੇ ਪੂਰੇ ਵਜ਼ੂਦ ਪੀਲੇ ਪੈ ਗਏ ਸੀ। ਮੂੰਹ ਖੋਲ੍ਹਣ ਜਾਂ ਜ਼ਬਾਨ ਹਿਲਾਉਣ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕਿਸੇ ਇਕ ਨੂੰ ਗਵਾਅ ਬਹਿਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੁੰਦਾ, ਤੇ...ਮਸਲਾ...ਹੱਲ ਤਾਂ ਕੀ ਹੁੰਦਾ; ਹਾਂ, ਹੋਰ ਕਈ ਮਸਲੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਜਾਣੇ ਸੀ। ਪਰ ਖ਼ੁਦ ਤੁਹਾਡੇ ਬੇਟੇ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਸੰਤਾਨ ਨੇ ਗੱਲ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀ। ਰਿਹਾ ਮਸਲਾ, ਤਾਂ ਮੰਮੀ! ਮਸਲਾ ਤਾਂ ਆਖ਼ਰ ਮਸਲਾ ਈ ਏ, ਇਕ ਉਘੇੜੋ ਅਨੇਕਾਂ ਉਧੜ ਆਉਂਦੇ ਨੇ...''
''ਉਫ਼-''
''ਉਫ਼ੌ...''

੦੦੦