ਕੱਟ ਟੂ ਦਿੱਲੀ—ਕਹਾਣੀ ਵਿਚ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਵੇਸ਼-2

 
ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਸੁਪਨੇ ਵਾਂਗ ਦਸਤਕ ਦਿੰਦੇ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ :

ਉਸ ਦਿਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਲਈ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਉੱਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਹੱਥ ਨਾਲ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਨੋਟਸ ਲਟਕਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ 'ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਤੇਈ ਤਾਰੀਖ਼ ਦਿਨ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ ਤਕ ਨਹੀਂ ਮਿਲਣਗੇ। ਇਸ ਲਈ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਕੇ ਉਸ ਇਕ ਦਿਨ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਦਿਓ।' ਨੋਟਸ ਵਿਚ 'ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ ਤਕ' ਨੂੰ ਕਲਮ ਨਾਲ ਮੋਟਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਤੇ ਹੇਠ ਇਕ ਲਕੀਰ ਵੀ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਉਹ ਦਿਨ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਲਈ ਇਕ ਤਣਾਅ ਭਰਿਆ ਦਿਨ ਸੀ। ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਉਹ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਕਚਹਿਰੀ ਵਿਚ ਇੱਧਰੋਂ ਉੱਧਰ ਚੱਕਰ ਲਾਉਂਦੇ ਰਹੇ ਸਨ। ਪਰ ਜ਼ਰਾ ਵੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਹਾਸਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋਈ। ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਕੇਸ ਵਿਚ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਕਚਹਿਰੀ ਦੇ ਚੱਕਰ ਲਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਕਚਹਿਰੀ ਵਿਚ ਇਹ ਸਾਬਤ ਕਰਨਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਜ਼ਮੀਨ ਜਿਹੜੀ ਕਦੀ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਲਈ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵਾਂਗ ਸੀ ਆਖ਼ਰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕਿਵੇਂ ਸੀ? ਹੋਰ ਦਿਨਾਂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਅੱਜ ਵੀ ਕਚਹਿਰੀ ਵਿਚ ਵਕੀਲ ਆਪਸ ਵਿਚ ਉਲਝੇ ਰਹੇ ਤੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਤਮਾਸ਼ਾ ਦੇਖਦੇ ਰਹੇ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਵਕੀਲ ਵੱਲ ਦੇਖਦੇ ਤੇ ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿਚ ਸੋਚਦੇ ਨੇ 'ਇਹ ਕੈਸਾ ਸਵਾਲ ਏ?' 'ਸਾਲਿਆ ਜਿਸ ਮੂੰਹ ਨਾਲ ਤੂੰ ਏਨੀ ਬਕ-ਬਕ ਕਰ ਰਿਹਾ ਏਂ ਉਹ ਤੇਰਾ ਕਿਵੇਂ ਐਂ?...ਸਾਲਿਆ ਇਹ ਮੂੰਹ ਤੇਰਾ ਏ ਇਸ ਨਾਲੋਂ ਵਧ ਕੇ ਹੋਰ ਕਿਹੜਾ ਸਬੂਤ ਚਾਹੀਦਾ ਏ ਤੈਨੂੰ?'
ਪਰ ਕਚਹਿਰੀ ਦੀ ਇਸ ਬਕਵਾਸਬਾਜੀ ਦੀ ਨੌਬਤ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਕਚਹਿਰੀ ਵਿਚ ਇੱਧਰੋਂ-ਉੱਧਰ ਖ਼ੂਬ ਚੱਕਰ ਕਟਾਏ ਗਏ ਸੀ। ਫੇਰ ਇਸ ਬਕਵਾਸਬਾਜੀ ਪਿੱਛੋਂ ਵੀ ਅਗਲੀ ਤਾਰੀਖ਼ ਪੈ ਗਈ।
ਜੇ ਹੋਰ ਕੋਈ ਕੰਮ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਸੱਚਮੁੱਚ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਥੱਕ ਜਾਂਦੇ ਜਾਂ ਅੱਕ ਕੇ ਹਾਰ ਮੰਨ ਲੈਂਦੇ, ਪਰ ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹ ਬੜਾ ਹੀ ਮੋਹ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਏਨਾ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਬਾਹਾਂ ਵਿਚ ਸਮੇਟ ਕੇ ਸੌਂਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਦੀ ਇਹ ਜ਼ਮੀਨ ਗਈ ਹੈ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਪੂਰੀ ਨੀਂਦ ਕਦੋਂ ਸੁੱਤੇ ਨੇ...।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਜਦੋਂ ਸ਼ਹਿਰੋਂ ਘਰ ਵੱਲ ਪਰਤੇ ਤਾਂ ਥੱਕ ਕੇ ਚੂਰ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਇਹ ਥਕਾਣ ਕੁਝ ਵਧੇਰੇ ਇਸ ਲਈ ਵੀ ਲੱਗ ਰਹੀ ਸੀ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵਾਪਸ ਮਿਲਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁਣ ਲਗਭਗ ਮੁੱਕਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਹਰ ਵਾਰੀ ਵਾਂਗ ਇਸ ਵਾਰੀ ਵੀ ਪਰਤੇ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਸਿਰਫ਼ ਅਗਲੀ ਤਾਰੀਖ਼ ਦੀ ਪਰਚੀ ਸੀ। ਤਾਰੀਖ਼ 'ਤੇ ਤਾਰੀਖ਼, ਤਾਰੀਖ਼ 'ਤੇ ਤਾਰੀਖ਼—ਮੀਲਾਰਡ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਘਰ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਹਨੇਰਾ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦੇ ਬਾਹਰ ਉਹ ਸੂਚਨਾ ਹੁਣ ਵੀ ਗੱਤੇ ਉੱਤੇ ਚਿਪਕੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਘਰ ਅੰਦਰ ਵੜਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਗਲੀ ਤਾਰੀਖ਼ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਲਿਖਣ ਲਈ ਉਹ ਗੱਤਾ ਲਾਹ ਲਿਆ। ਘਰ ਵਿਚ ਪਤਨੀ ਕਲਿਆਣੀ ਉਦਾਸ ਬੈਠੀ ਸੀ। ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਇਕ ਲਾਲਟੈਨ ਜਗ ਰਹੀ ਸੀ। ਲਾਲਟੈਨ ਦਾ ਸ਼ੀਸ਼ਾ ਧੂੰਏਂ ਨਾਲ ਥੋੜ੍ਹਾ ਕਾਲਾ ਪੈ ਗਿਆ ਸੀ ਇਸ ਲਈ ਚਾਨਣ ਥੋੜ੍ਹਾ ਘੱਟ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਤਨੀ ਉਦਾਸ ਸੀ ਪਰ ਸੱਚ ਨੂੰ ਜਾਣਦੀ ਸੀ ਇਸ ਲਈ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਬਤ ਕੁਝ ਨਾ ਪੁੱਛਿਆ। ਉੱਠ ਕੇ ਰਸੋਈ ਵਿਚ ਗਈ ਤੇ ਨਲਕੇ 'ਚੋਂ ਪਾਣੀ ਦੀ ਗੜਵੀ ਭਰ ਕੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਲਿਆ ਦਿੱਤੀ। ਨਲਕਾ ਪਹਿਲਾਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਗੇੜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਤਾਕਿ ਪਾਣੀ ਠੰਢਾ ਆ ਜਾਵੇ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਗੜਵੀ ਫੜ੍ਹ ਲਈ ਪਰ ਉਸ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਪੀਤਾ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਬੂਟ ਲਾਹ ਕੇ ਉਸ ਨਾਲ ਪੈਰ ਧੋ ਲਏ। ਪੈਰਾਂ ਉੱਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਠੰਢਕ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਈ। ਪੈਰਾਂ ਤੋਂ ਮਿੱਟੀ ਲੱਥ ਗਈ। ਕਲਿਆਣੀ ਉੱਥੇ ਹੀ ਖੜ੍ਹੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਗੜਵੀ ਫੜ੍ਹ ਲਈ ਤੇ ਇਸ ਵਾਰੀ ਬਗ਼ੈਰ ਨਲਕਾ ਗੇੜੇ ਸਿੱਧਾ ਪਾਣੀ ਭਰ ਲਿਆ।
ਇਸ ਵਾਰੀ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਇਸ ਗੜਵੀ ਦੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਗਲ਼ੇ ਵਿਚ ਢਾਲ ਲਿਆ। ਸ਼ਾਇਦ ਮਹਿਸੂਸ ਵੀ ਹੋਵੇ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲੋਂ ਇਹ ਪਾਣੀ ਵੱਧ ਠੰਢਾ ਸੀ।
ਪਾਣੀ ਪਿੱਛੋਂ 'ਹਨੇਰਾ' ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਚੱਬ ਕੇ ਨਿਗਲ ਲਿਆ। ਪਤਨੀ ਨੇ ਸਮਝ ਲਿਆ ਕਿ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਹਨੇਰਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਾਇਆ ਕਿ 'ਹਨੇਰਾ ਬਹੁਤ ਏ ਅਜਿਹਾ ਕੁਝ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਨੇ ਉਹ।' ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਲਾਲਟੈਨ ਦੀ ਬੱਤੀ ਉੱਚੀ ਕਰਨ ਤੁਰ ਪਈ। ਪਰ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਹਨੇਰਗਰਦੀ ਏ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ। ਕੋਈ ਸੁਣਨ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ।”
ਕਲਿਆਣੀ ਜਿਹੜੀ ਹੁਣ ਤਕ ਲਾਲਟੈਨ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੀ ਸੀ ਅਚਾਨਕ ਮੁੜ ਕੇ ਰਸੋਈ ਵੱਲ ਤੁਰ ਗਈ। ਇੰਜ ਜਿਵੇਂ ਸੁਣਿਆਂ ਹੀ ਨਾ ਹੋਵੇ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦਿਨ ਬੜੇ ਥੱਕੇ ਤੇ ਚਿੜੇ ਹੋਏ ਸਨ ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਏਨੇ ਨਿਰਾਸ਼ ਸਨ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਅਜੇ ਨਿਆਂ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਖ਼ਤਮ ਨਹੀਂ ਸਨ ਹੋਈਆਂ।
ਥੱਕੇ ਹੋਏ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਉੱਥੇ ਮੰਜੀ ਉੱਤੇ ਹੀ ਲੇਟ ਗਏ ਤੇ ਫੇਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਨੀਂਦ ਦੀ ਬੁੱਕਲ ਵਿਚ ਚਲੇ ਗਏ। ਆਸਮਾਨ ਵਿਚ ਤਾਰੇ ਸਨ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਜਿਸ ਮੰਜੀ ਉੱਤੇ ਲੇਟੇ ਹੋਏ ਸਨ ਐਨ ਉਸੇ ਜਗ੍ਹਾ ਆਸਮਾਨ ਵਿਚ ਅੱਠ ਤਾਰੇ ਸਨ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਸੌਂਦਿਆਂ ਸੌਂਦਿਆਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਗਿਣਿਆਂ ਸੀ।
ਨੀਂਦ ਬੜੀ ਗੂੜ੍ਹੀ ਸੀ। ਪਤਨੀ ਨੇ ਜਦੋਂ ਖਾਣੇ ਲਈ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਜਗਾਇਆ ਤਾਂ ਉਹ ਅਚਾਨਕ ਘਬਰਾ-ਜਿਹੇ ਗਏ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਚਕਾ-ਜਿਹਾ ਲੱਗਾ ਜਿਵੇਂ ਉਪਰ ਵਾਲੇ ਅੱਠੇ ਤਾਰੇ ਆਪਸ ਵਿਚ ਟਕਰਾ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਡਿੱਗ ਪਏ ਹੋਣ। ਉਹ ਘਬਰਾ ਕੇ ਉੱਠ ਬੈਠੇ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹੋਂ ਅਚਾਨਕ ਨਿਕਲਿਆ, “ਸਾਲਿਓ ਮੈਂ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਆਂ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਮਿਲ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿਓਂਗੇ?” ਘਬਰਾਹਟ ਵੱਸ ਅਚਾਨਕ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹੋਂ ਨਿਕਲੇ ਇਸ ਵਾਕ ਵਿਚ ਕੋਈ ਰੁਕਾਵਟ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਵਿਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਸ਼ਬਦ ਨਹੀਂ ਸੀ ਚੱਬਿਆ। ਇੰਜ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨਾਲ ਕਦੀ-ਕਦੀ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਹ ਘਬਰਾ ਕੇ ਅਚਾਨਕ ਮੂੰਹੋਂ ਕੱਢ ਦਿੰਦੇ ਸਨ।
ਕਲਿਆਣੀ ਨੇ ਘਬਰਾਹਟ ਵਿਚ ਨਿਕਲੇ ਵਾਕ ਨੂੰ ਸੁਣਿਆਂ ਪਰ ਉਸਨੂੰ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਪਿਆ। ਉਸਨੇ ਥਾਲੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮੰਜੀ ਉੱਤੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਪਾਣੀ ਲਿਆਉਣ ਤੁਰ ਪਈ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਉੱਠ ਕੇ ਬੈਠ ਗਏ ਤੇ ਖਾਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਲਗਭਗ ਨੀਂਦ ਵਿਚ ਹੀ ਦੋ ਚਾਰ ਰੋਟੀਆਂ ਖਾਧੀਆਂ। ਫੇਰ ਮੰਜੀ ਉੱਤੇ ਬੈਠੇ ਬੈਠੇ ਹੀ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਵੱਲ ਕਰਕੇ ਗੜਵੀ ਦੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਧੋ ਲਿਆ। ਥਾਲੀ ਹੇਠਾਂ ਰੱਖ ਕੇ ਪੈਣ ਲੱਗੇ ਪਰ ਫੇਰ ਅਚਾਨਕ ਉੱਠੇ ਤੇ ਵਿਹੜੇ ਦੇ ਦੂਜੇ ਸਿਰੇ ਵੱਲ ਤੁਰ ਪਏ। ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਦੋ ਅਮਰੂਦ ਦੇ ਬੂਟੇ ਸਨ, ਦੋ ਨਾਰੀਅਲ ਦੇ ਤੇ ਸੇਮ ਦੀ ਇਕ ਖਾਸੀ ਵੱਡੀ ਵੇਲ ਸੀ। ਇਕ ਛੋਟਾ-ਜਿਹਾ ਬਗ਼ੀਚਾ ਵੀ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿਚ ਬੈਂਗਨਾਂ ਦੇ ਬੂਟੇ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਸਨੂੰ ਹਰੇ-ਹਰੇ ਬੈਂਗਨ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਤਲੇ ਹੋਏ ਬੈਂਗਨ ਬੜੇ ਚੰਗੇ ਲੱਗਦੇ ਸਨ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਮੰਜੀ ਤੋਂ ਉੱਠ ਕੇ ਬੈਂਗਨਾਂ ਦੇ ਬੂਟਿਆਂ ਕੋਲ ਗਏ ਤੇ ਉੱਥੇ ਬੈਠ ਕੇ ਪਿਸ਼ਾਬ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏ। ਫੇਰ ਆ ਕੇ ਮੰਜੀ ਉੱਤੇ ਸੌਂ ਗਏ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਸੌਂਦਿਆਂ ਸੌਂਦਿਆਂ ਦੇਖਿਆ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮੰਜੀ ਉਪਰਲੇ ਤਾਰੇ ਸੰਘਣੇ ਹੋ ਗਏ ਸਨ ਸ਼ਾਇਦ ਦਸ ਪੰਦਰਾਂ। ਉਹ ਗਿਣ ਨਹੀਂ ਸਕੇ। ਮੰਜੀ ਉੱਤੇ ਪਏ-ਪਏ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਬੁੜਬੁੜ ਜਿਹੀ ਕੀਤੀ, “ਬੜਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਏ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਰਹਿਣਾ।” ਪਤਨੀ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਪਲੰਘ ਉੱਤੇ ਜਾ ਸੁੱਤੀ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਗੂੜ੍ਹੀ ਨੀਂਦ ਵਿਚ ਸਨ ਤੇ ਰਾਤ ਘੁੱਪ ਹਨੇਰੀ ਸੀ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਗੂੜ੍ਹੀ ਨੀਂਦ ਵਿਚ ਸਨ ਤੇ ਸੁਪਨਾ ਦੇਖ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਬੱਚੇ ਸਨ। ਦੋਵੇਂ ਬੱਚੇ ਯਾਨੀ ਖੇਤ ਦੇ ਦੋ ਟੁਕੜੇ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੁਪਨੇ ਵਿਚ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਉਹ ਫੂਲ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਕੇਸ ਲੜ ਰਹੇ ਨੇ ਤੇ ਤਾਰੀਖ਼ ਤੇ ਤਾਰੀਖ਼ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਖੇਤ ਫੂਲ ਸਿੰਘ ਦੇ ਕਿਲੇ ਨਾਲ ਵੱਝੇ ਹੋਏ ਨੇ। ਦੋਵਾਂ ਦੀਆਂ ਗਰਦਨਾਂ ਵਿਚ ਦੋ ਪਟੇ ਨੇ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੌੜ ਰਹੇ ਨੇ, ਹੰਭ ਗਏ ਨੇ ਤੇ ਫੇਰ ਇਕ ਦਿਨ ਰਾਤ ਦੇ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਪੁੱਤਰ ਫੂਲ ਸਿੰਘ ਦੇ ਕਿਲੇ ਨਾਲੋਂ ਆਪਣਾ ਰੱਸਾ ਲਾਹ ਕੇ ਭੱਜ ਆਏ ਨੇ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਪੁੱਤਰ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਸਾਹਵੇਂ ਬੈਠੇ ਅੱਥਰੂ ਵਹਾਅ ਰਹੇ ਸਨ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦਰਵਾਜ਼ੇ 'ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਉੱਥੇ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਗਲ਼ੇ ਲੱਗ ਗਏ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਅੱਥਰੂ ਪੂੰਝੇ। ਤੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ 'ਆਓ ਮੇਰੇ ਬੱਚਿਓ ਅੰਦਰ ਆਓ। ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿਚ ਆਓ। ਇਹ ਘਰ ਕਦੋਂ ਦਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਡੀਕ ਰਿਹਾ ਸੀ।' ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਸੁਪਨਾ ਕੀ ਦੇਖ ਰਹੇ ਸਨ ਇਹ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਬੈਠੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਆਦਮੀ ਲਈ ਸਮਝਣਾ ਅਸੰਭਵ ਸੀ ਪਰ ਓਥੇ ਜੇ ਕੋਈ ਆਦਮੀ ਚੁੱਪਚਾਪ ਬੈਠ ਕੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਜ਼ਰੂਰ ਸਮਝ ਸਕਦਾ ਸੀ ਕਿ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਅਸਲ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਸੁਪਨੇ ਵਿਚ ਕੀ ਦੇਖ ਰਹੇ ਨੇ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਜੋ ਦੇਖ ਰਹੇ ਸਨ ਉਹ ਤਾਂ ਸੁਪਨਾ ਸੀ ਪਰ ਜੋ ਬੋਲ ਰਹੇ ਸਨ ਉਹ ਹਕੀਕਤ ਸੀ।
ਸੁਪਨੇ ਦੇ ਦੂਜੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਖੇਤ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਟੁਕੜੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਬੈਠੇ ਸਨ ਤੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਖੇਤ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਟੁਕੜੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਖੜਮਸਤੀਆਂ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਤੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਹ ਇੱਧਰੋਂ ਉੱਧਰ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਦੌੜ ਰਹੇ ਸਨ। ਖੇਤ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਟੁਕੜੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਹਵਾ ਵਿਚ ਉੱਡ ਰਹੇ ਸਨ ਤੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਭਾਵ ਨਾਲ ਬਸ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਰਹੇ ਸਨ।


ਇਹ ਰਾਤ ਦੇ ਲਗਭਗ ਢਾਈ ਤਿੰਨ ਵਜੇ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਉਦੋਂ ਹੀ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਸੱਚਮੁੱਚ ਖੜਕਿਆ। ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਖੜਕਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਕ ਰਹੱਸਮਈ ਅੰਦਾਜ਼ ਵਿਚ। ਇਸ ਲਈ ਕਲਿਆਣੀ ਨੂੰ ਸੁਣਨ ਦਾ ਤਾਂ ਸਵਾਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਵੀ ਕਿਉਂਕਿ ਆਪਣੇ ਖੇਤ ਦੇ ਦੋਵਾਂ ਟੁਕੜਿਆਂ ਨਾਲ ਮਸਤ ਸਨ ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਵੀ ਬੜੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਉਸ ਖਟਖਟ ਨੂੰ ਸੁਣ ਸਕੇ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੁਣਿਆਂ, ਓਦੋਂ ਉਹ ਉੱਠੇ ਤੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚੋਂ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਸਿੱਧੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਵੱਲ ਤੁਰ ਪਏ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਨੀਂਦ ਖੁੱਲ੍ਹ ਤਾਂ ਗਈ ਸੀ ਪਰ ਅਜੇ ਉਹ ਪੂਰੀ ਚੇਤਨ ਅਵਸਥਾ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਇਕ ਟਾਰਚ ਸੀ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਸੱਚਮੁੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਖੇਤ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ 'ਤੇ ਦਸਤਕ ਦੇ ਰਹੇ ਨੇ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਤੇ ਕਹਿਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, “ਆਓ ਮੇਰੇ ਬੱਚਿਓ ਅੰਦਰ ਆਓ, ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿਚ ਆਓ ਇਹ ਘਰ ਕਦੋਂ ਦਾ ਤੁਹਾਡਾ...” ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਪੂਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਚੇਤਨਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਰਤ ਆਈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦੇ ਐਨ ਸਾਹਮਣੇ ਦੋ ਹੱਟੇ-ਕੱਟੇ ਆਦਮੀ ਖੜ੍ਹੇ ਸੀ। ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਸਫਾਰੀ ਸੂਟ ਪਾਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਤੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਸਫਾਰੀ ਸੂਟ ਉੱਤੇ ਇਕ ਇਕ ਪਾਕੇਟ ਸੀ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੀ ਕੁਝ ਸਮਝ ਵਿਚ ਆਉਂਦਾ ਜਾਂ ਡਰਦੇ ਮਾਰੇ ਉਹ ਚੀਕਣ ਲੱਗਦੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਕ ਸਫਾਰੀ ਸੂਟ ਵਾਲੇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਰੁਮਾਲ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਮੂੰਹ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਦੂਜੇ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਫੜ੍ਹ ਲਿਆ। ਤੇ ਫੇਰ ਦੋਵੇਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਸੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਲੈ ਆਏ ਜਿੱਥੋਂ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਉੱਠ ਕੇ ਗਏ ਸਨ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੀ ਨੀਂਦ ਹੁਣ ਬਿਲਕੁਲ ਖੁੱਲ੍ਹ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਜਦੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜਬਰਦਸਤੀ ਹੀ ਸਹੀ ਅੰਦਰ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਏਨਾ ਤਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਸਮਝ ਚੁੱਕੇ ਸਨ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿੱਡਨੈਪ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਵੀ ਸਪਸ਼ਟ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਫੂਲ ਸਿੰਘ ਦੇ ਗੁੰਡੇ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਫਾਰੀ ਸੂਟ ਵਿਚ ਕਿਉਂ ਆਉਂਦੇ ਤੇ ਉਹ ਏਨੀ ਘੱਟ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕਿਉਂ ਕਰਦੇ। ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸਮਝ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆ ਰਿਹਾ ਕਿ ਫੇਰ ਇਹ ਹੈ ਕੌਣ ਤੇ ਮਾਜਰਾ ਕੀ ਹੈ?
ਦੋਵਾਂ ਸਫਾਰੀ ਸੂਟ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਬਾਇੱਜ਼ਤ ਮੰਜੀ ਉੱਤੇ ਬਿਠਾਲ ਦਿੱਤਾ। ਪਰ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਚੀਕਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਨਾ ਕਰ ਦੇਣ ਇਸ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਉੱਤੋਂ ਅਜੇ ਰੁਮਾਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹਟਾਇਆ ਗਿਆ। ਫੇਰ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਪੂਰੇ ਮਾਜਰੇ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣਾ ਚਾਹਿਆ। ਪਰ ਜਿਹੜੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣੀਆਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਅਸਲ ਵਿਚ ਉਹ ਉਸ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ  ਅਨੋਖੀਆਂ ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾ ਕਰਨ ਯੋਗ ਸਨ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੇ ਲਈ ਕਿੰਨਾ ਗ਼ੈਰਯਕੀਨੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਏ ਕਿ ਕੋਈ ਉਸਨੂੰ ਇਹ ਕਹਿ ਦੇਵੇ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਆਏ ਨੇ।
ਪਰ ਸੱਚ ਇਹੀ ਸੀ।
ਰੁਮਾਲ ਨਾਲ ਬੰਦ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਵਿਚੋਂ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਘੋਂ-ਘੋਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਤੇ ਇਸ਼ਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਇਹ ਪੁੱਛਣਾ ਚਾਹਿਆ ਕਿ ਆਖ਼ਰ ਉਹ ਕੌਣ ਨੇ ਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਕੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਨੇ?
“ਸਾਥੋਂ ਡਰੋ ਨਾ ਅਸੀਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਾਲੇ ਆਂ।” ਸਾਹਮਣੇ ਖੜ੍ਹੇ ਸਫਾਰੀ ਸੂਟ ਵਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ।
“ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਾਲੇ?” ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਇੰਪਰੈਸ਼ਨ ਰਾਹੀਂ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹਿਆ।
“ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਂਦੇ ਆਂ।”
“ਅੱਛਾ!” ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਤਿੱਖੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਵੱਲ ਦੇਖਿਆ। ਆਪਣੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਥੋੜ੍ਹੀਆਂ ਨੀਵੀਂਆ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ।
“ਨਹੀਂ, ਨਹੀਂ ਤੁਸੀਂ ਗਲਤ ਸਮਝ ਰਹੇ ਓ ਅਸੀਂ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਗਾਰਡ ਆਂ। ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਖ਼ੁਦ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਆਏ ਨੇ।”
“...” ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਸੁੰਨ ਜਿਹੇ ਹੋ ਗਏ।
“ਤੁਸੀਂ ਚੀਕੋ ਨਾ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਰੁਮਾਲ ਹਟਾਅ ਦੇਈਏ ਤੁਹਾਡੇ ਮੂੰਹ ਉੱਤੋਂ। ਫੇਰ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸਮਝਾ ਦਿਆਂਗੇ।”
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਨੂੰ ਉਪਰ ਹੇਠਾਂ ਕਰਦੇ ਸਹਿਮਤੀ ਦਰਸਾਈ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਤੋਂ ਰੁਮਾਲ ਹਟਾਅ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋ ਚਾਰ ਲੰਮੇ-ਲੰਮੇ ਸਾਹ ਲਏ।
ਦੋਵਾਂ ਸਫਾਰੀ ਸੂਟ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਫੇਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣਾ ਚਾਹਿਆ ਕਿ ਉਹ ਸੱਚਮੁੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਗਾਰਡ ਨੇ। ਬਾਹਰ ਗੱਡੀ ਵਿਚ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਲੇਟੇ ਨੇ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਖ਼ਤ ਹਦਾਇਤ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਹ ਰੌਲਾ ਨਾ ਪਾਉਣ ਕਿਉਂਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਇਹ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਕਿ ਇੱਥੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੇ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ। ਬਾਹਰ ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਗੱਡੀ ਖੜ੍ਹੀ ਸੀ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹੀ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਈ ਤੇ ਸਭ ਕੁਝ ਇਕ ਮਜ਼ਾਕ ਵਰਗਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਕੀ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਇਕ ਗੱਡੀ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ 'ਤੇ ਆ ਸਕਦੇ ਨੇ! ਪਰ ਉਹ ਗੱਡੀ ਬੜੀ ਅਜੀਬ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੀ। ਓਹੋ-ਜਿਹੀ ਗੱਡੀ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਕਦੀ ਸਿੱਧੀ ਜਾਂ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਉੱਤੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਦੇਖੀ। ਗੱਡੀ ਲੰਮੀ ਸੀ ਤੇ ਉਸਦੇ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਬੰਦ ਸਨ। ਗੱਡੀ ਦੇ ਪਹੀਏ ਚੌੜੇ ਸਨ। ਗੱਡੀ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਵੰਡੀ ਸੀ। ਇਕ ਜਿਧਰ ਡਰਾਈਵਰ ਸੀ ਉਧਰ ਕੁਝ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬੈਠਣ ਲਈ ਥਾਂ ਸੀ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਾਇਆ ਕਿ ਇਹ ਜਿਹੜੇ ਸਫਾਰੀ ਸੂਟ ਵਾਲੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀ ਨੇ ਉਹ ਓਥੇ ਬੈਠਦੇ ਹੋਣਗੇ। ਗੱਡੀ ਦੇ ਦੂਜੇ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਵੱਧ ਸੀ। ਸਫਾਰੀ ਸੂਟ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਗੱਡੀ ਦੇ ਲੰਮੇ ਹਿੱਸੇ ਵਾਲਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੋਲ੍ਹਿਆ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਉੱਤੇ ਅਚਾਨਕ ਠੰਢੀ ਹਵਾ ਦਾ ਬੁੱਲ੍ਹਾ ਵੱਜਿਆ। ਅੰਦਰ ਬੈਠਣ ਦੀ ਜਿਹੜੀ ਜਗ੍ਹਾ ਸੀ ਉਹ ਬੜੀ ਗੱਦੇਦਾਰ ਸੀ।
ਗੱਡੀ ਵਿਚ ਇਕ ਬਿਸਤਰਾ ਲੱਗਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਸੁੱਤੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਪੇਨਕਿੱਲਰ ਤੇ ਨੀਂਦ ਦੀ ਦਵਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਤਾਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਕਸ਼ਟ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਦੋਵਾਂ ਸਫਾਰੀ ਸੂਟ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਟਾਰਚ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਉੱਤੇ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਗੱਡੀ ਦੀ ਛੱਤ ਵੱਲ ਕੀਤੀ ਤਾਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਕੋਈ ਤਕਲੀਫ਼ ਵੀ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤੇ ਚਿਹਰਾ ਵੀ ਨਜ਼ਰ ਆ ਜਾਵੇ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਬਿਸਤਰੇ ਉੱਤੇ ਲੇਟੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਗੱਡੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੋ ਜਣੇ ਹੋਰ ਸਨ। ਇਕ ਔਰਤ ਸੀ ਜਿਹੜੀ ਸ਼ਾਇਦ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੀ ਪਤਨੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਇਹ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਾਇਆ ਸੀ। ਦੋਵੇਂ ਉਸ ਘੁੱਪ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਬਿਲਕੁਲ ਚੁੱਪ ਬੈਠੇ ਸਨ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਉੱਤੇ ਆਪਣੀ ਨਿਗਾਹ ਮਾਰੀ। ਯਕਦਮ ਹੂ-ਬ-ਹੂ ਉਹੀ ਸ਼ਕਲ। ਇਸ ਸ਼ਕਲ ਨੂੰ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਤੇ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿਚ ਉਹ ਕਈ ਵਾਰੀ ਦੇਖ ਚੁੱਕੇ ਨੇ। ਪਰ ਕਦੀ ਸੋਚਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਇਕ ਦਿਨ ਅਜਿਹਾ ਵੀ ਆਵੇਗਾ ਕਿ ਉਹ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਏਨੀ ਨੇੜਿਓਂ ਦੇਖ ਸਕੇਗਾ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਇਹ ਚਿਹਰਾ ਤਾਂ ਵਾਕੱਈ ਬੜਾ ਗੋਰਾ ਏ।
ਟਾਰਚ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਸਫਾਰੀ ਸੂਟ ਵਾਲੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਫੇਰ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਲੈ ਆਏ।
ਵੈਸੇ ਤਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਸਭ ਕੁਝ ਸਮਝ ਲਿਆ ਸੀ। ਪਰ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਸਫਾਰੀ ਸੂਟ ਵਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਸਭ ਸੁਣਨਾ ਚਾਹ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਆਖ਼ਰ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਕੀ ਨੇ? ਅਜੇ ਉਹ ਮੰਜੀ ਉੱਤੇ ਬੈਠੇ ਹੀ ਸਨ ਕਿ ਅਚਾਨਕ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇਕ ਮੋਟਾ ਸਾਰਾ ਆਦਮੀ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੱਥੋਂ ਆ ਕੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਓਹ ਥੋੜ੍ਹਾ ਰੋਅਬਦਾਰ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤੇ ਉਸਦਾ ਚਿਹਰਾ ਥੋੜ੍ਹਾ ਸਖ਼ਤ ਸੀ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਉਹ ਆਦਮੀ ਉਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਉਸ ਲੰਮੀ ਗੱਡੀ ਵਿਚ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਮਝ ਲਿਆ ਕਿ ਉਹ ਮੋਟਾ ਆਦਮੀ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਅਫ਼ਸਰ ਹੈ ਤੇ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ ਅੱਗੇ ਪਿੱਛੇ ਹੋਰ ਵੀ ਗੱਡੀਆਂ ਆਈਆਂ ਨੇ। ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਕਿੰਨੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਆਈਆਂ ਨੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਇਹ ਤਾਂ ਨਹੀ ਸਮਝ ਸਕੇ ਪਰ ਏਨਾਂ ਉਹ ਜ਼ਰੂਰ ਸਮਝ ਗਏ ਕਿ ਹੋਰ ਗੱਡੀਆਂ ਤੇ ਹੋਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀ ਕਿਧਰੇ ਨੇੜੇ-ਤੇੜੇ ਹੀ ਖਿੱਲਰੇ ਹੋਏ ਨੇ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਸ ਮੋਟੇ ਆਦਮੀ ਦਾ ਰੰਗ ਕਾਲਾ ਸੀ। ਵੈਸੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਇਹ ਵੀ ਆਇਆ ਕਿ ਕੀ ਪਤਾ ਉਸਦੇ ਚਿਹਰੇ ਉੱਤੇ ਰਾਤ ਦਾ ਕਾਲਾਪਨ ਹੀ ਵਧ ਹੋਵੇ। ਉਹ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਪਰ ਬੜੀ ਵਧੀਆ ਹਿੰਦੀ ਬੋਲ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਟਾਰਚ ਬਾਲ ਕੇ ਮੰਜੀ ਉੱਤੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਹਲਕਾ-ਜਿਹਾ ਚਾਨਣ ਹੋ ਗਿਆ। ਏਨਾ ਚਾਨਣ ਜਿਸ ਵਿਚ ਗੱਲਬਾਤ ਹੋ ਸਕੇ।
“ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਬਿਮਾਰ ਨੇ।” ਉਸ ਅਫ਼ਸਰ ਨੇ ਮੰਜੀ ਉੱਤੇ ਬੈਠੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਇੰਜ ਪਹਿਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਿਵੇਂ ਉਸ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਕੋਈ ਖ਼ਬਰ ਆ ਹੀ ਨਾ ਸਕਦੀ ਹੋਵੇ।
“ਇਸੇ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਰਹਿੰਦਾ ਆਂ ਮੈਂ, ਮੈਨੂੰ ਸਭ ਕੁਝ ਪਤਾ ਏ।” ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ 'ਇਸੇ' ਨੂੰ ਚੱਬ ਕੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਬੇਰੁਜ਼ੀ ਨਾਲ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ।
“ਫੇਰ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਵੀ ਸਮਝ ਗਏ ਓਂ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਇੱਥੇ ਕਿਓਂ ਆਏ ਨੇ? ਸੁਣਿਆਂ ਏ ਹੱਡੀਆਂ ਤੁਹਾਡੇ ਇਸ਼ਾਰੇ 'ਤੇ ਨੱਚਦੀਆਂ ਨੇ।” ਫੇਰ ਰੁਕ ਕੇ ਕਿਹਾ, “ਹੁਣ ਮੌਕਾ ਆਇਆ ਏ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਪ ਆਪਣਾ ਜੌਹਰ ਦਿਖਾਅ ਸਕੋਂ ਤੇ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਕੰਮ ਆ ਸਕੋਂ।” ਦੋਵੇਂ ਸਫਾਰੀ ਸੂਟ ਵਾਲੇ ਬਸ ਹੁਣ ਖੜ੍ਹੇ ਸਨ ਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਉਹ ਅਫ਼ਸਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।
“ਸਾਨੂੰ ਤੁਹਾਥੋਂ ਬੜੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਨੇ। ਅਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਆਂ ਕਿ ਹੁਣ ਸਭ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।” ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਇਹ ਸੁਣ ਰਹੇ ਸਨ।
“ਬਸ ਤੁਹਾਨੂੰ ਏਨੀ ਬੇਨਤੀ ਏ ਕਿ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਾ ਲੱਗੇ ਕਿ ਇੱਥੇ ਪ੍ਰਧਾਂਨਮੰਤਰੀ ਨੇ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਏਡੀ ਵੱਡੀ ਖ਼ਬਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਢਿੱਡ 'ਚ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ।”
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਜਿਹੜੀ ਇਕੋਇਕ ਸ਼ੰਕਾ ਉਪਜੀ ਉਹ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਰਾਤ ਦੇ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਇਸ ਗੱਡੀ ਨੂੰ ਲਿਆਉਣਾ ਕੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਨਹੀਂ ਸੀ? ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੇ ਇਸ ਸ਼ੰਕੇ ਨੂੰ ਇਕ ਸਵਾਲ ਵਾਂਗ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਅਫ਼ਸਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖਿਆ। ਇਸ ਸਵਾਲ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਸੋਚ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਇਸ ਇਕ ਸਵਾਲ ਉੱਤੇ ਉਹ ਅਧਿਕਾਰੀ ਤ੍ਰਬਕ ਜਾਵੇਗਾ ਆਪਣੀ ਗਲਤੀ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗਾ—ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ।
“ਪਿੰਡ ਦੇ ਬੁੱਢੇ ਸੌਂਦੇ ਘੱਟ ਨੇ ਤੇ ਖੰਘਦੇ ਬਹੁਤਾ ਨੇ ਤਾਂ ਕੀ ਤੁਹਾਡੀ ਗੱਡੀ ਦਾ ਰਹੱਸ ਸਿਰਫ਼ ਮੇਰੇ ਢਿੱਡ ਵਿਚ ਗੁਪਤ ਕਰ ਦੇਣ ਨਾਲ ਗੁਪਤ ਰਹਿ ਸਕੇਗਾ?” ਇਹ ਸਵਾਲ ਕਰਦਿਆਂ ਹੋਇਆ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ 'ਪਿੰਡ' ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਚੱਬਿਆ ਤੇ ਆਪਣੇ ਚਿਹਰੇ ਉੱਤੇ ਇਕ ਕਰੜਾਈ ਰੱਖੀ।
“ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਾਇਦ ਭੁੱਲ ਗਏ ਓ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦਾ ਸਵਾਲ ਏ। ਇਹ ਪ੍ਰਬੰਧ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਨੇ। ਇਹ ਗੱਡੀ ਜਦੋਂ ਚੱਲਦੀ ਏ ਤਾਂ ਇੰਜ ਲੱਗਦਾ ਏ ਜਿਵੇਂ ਇਹ ਸੜਕ ਉੱਤੇ ਨਹੀਂ ਚੱਲ ਰਹੀ ਬਲਕਿ ਪਾਣੀ ਉੱਤੇ ਤੈਰ ਰਹੀ ਏ। ਤੁਸੀਂ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰੋ ਇਹ ਗੱਡੀ ਜਦੋਂ ਚੱਲਦੀ ਏ ਉਦੋਂ ਕੋਲ ਸੁੱਤੇ ਪਏ ਕੁੱਤੇ ਦੀ ਨੀਂਦ ਉੱਤੇ ਵੀ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ।”
“ਅਸੀਂ ਪੂਰੀ ਤਿਆਰੀ ਨਾਲ ਆਏ ਆਂ।” ਉਸ ਅਫ਼ਸਰ ਨੇ ਇਕੋ ਗੱਲ ਨਾਲ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ੰਕਾਵਾਂ ਦੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ।
“ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨਾਲ ਇੱਥੇ ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਆਦਮੀ ਰਹਿਣਗੇ ਜਿਹੜੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨਗੇ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸਾਡੀ ਏ। ਸਾਡੇ ਆਦਮੀ ਏਧਰ-ਉਧਰ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਾਂਗ ਰਹਿਣਗੇ।”
ਉਹ ਅਫ਼ਸਰ ਲਗਾਤਾਰ ਬੋਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਖਿਝ-ਜਿਹੀ ਚੜ੍ਹਨ ਲੱਗੀ। ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਹਿਜ ਰਹਿ ਕੇ ਹੀ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ ਠੀਕ ਸਮਝਿਆ।
“ਤੁਸੀਂ ਬੇਫ਼ਿਕਰ ਰਹੋ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਬਿਲਕੁਲ ਤੰਦਰੁਸਤ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਉਹ ਫੇਰ ਬੈਠ ਸਕਣਗੇ...ਤੇ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸੁਚਾਰੂ ਢੰਗ ਨਾਲ ਚਲਾ ਸਕਣਗੇ।” ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਉੱਤੇ ਇਕ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਭਾਵ ਸੀ।
“ਤੁਹਡਾ ਬੜਾ ਨਾਂ ਏਂ। ਬਸ ਤੁਸੀਂ ਇੰਜ ਸਮਝ ਲਓ ਕਿ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਤੁਹਾਥੋਂ ਬੜੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਨੇ।” ਉਹ ਅਫ਼ਸਰ ਵਰਗਾ ਆਦਮੀ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਤੁਰ ਚੱਲਿਆ ਪਰ ਫੇਰ ਪਰਤ ਆਇਆ।
“ਮੈਂ ਫੇਰ ਇਹ ਕਰਿ ਰਿਹਾ ਆਂ ਕਿ ਸਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਕੋਈ ਉਕਾਈ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਬਸ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਹਰ ਹਾਲ ਵਿਚ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਏ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਇੱਥੇ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ ਇਸ ਚਾਰਦੀਵਾਰੀ ਵਿਚੋਂ ਬਾਰ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਣੀ ਚਾਹੀਦੀ।” ਉਹ ਅਫ਼ਸਰ ਫੇਰ ਕੁਝ ਚਿਰ ਚੁੱਪ ਰਿਹਾ ਤੇ ਫੇਰ ਬੋਲਿਆ, “ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣਾ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦੇਸ਼ ਧਰੋਹ ਏ। ਤੇ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਜਾਣਦੇ ਆਂ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਪ੍ਰੇਮ ਕਰਦੇ ਓ।” ਇਹ ਸ਼ਾਇਦ ਇਕ ਚੇਤਾਵਨੀ ਸੀ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਉੱਤੇ ਇਕ ਤਣਾਅ ਆ ਗਿਆ।

ਸੱਚ ਦੀ ਕੋਈ ਆਪਣੀ ਹਸਤੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਸੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਉਹ ਹੁੰਦਾ ਏ ਜਿਹੜਾ ਸਾਨੂੰ ਦਿਖਾਇਆ ਤੇ ਸੁਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ :
ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਬਿਮਾਰ ਸਨ ਤੇ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਹਾਹਾਕਾਰ ਮੱਚੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਮੀਡੀਏ ਕੋਲ ਤਾਂ ਖ਼ੈਰ ਖ਼ਬਰ ਏਨੀ ਹੀ ਆਉਂਦੀ ਸੀ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੀ ਹੱਡੀ ਜੁੜ ਨਹੀਂ ਰਹੀ ਹੈ ਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਆਏ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਜੱਥਾ ਇਸ ਕੇਸ ਦੀ ਸਟੱਡੀ ਵਿਚ ਲੱਗਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤੇ ਇਕ ਦਿਨ ਅਜਿਹਾ ਆਵੇਗਾ ਕਿ ਉਹ ਠੀਕ-ਠਾਕ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਪਰ ਹਾਲਾਤ ਏਨੇ ਸਾਧਾਰਨ ਨਹੀਂ ਸਨ।
ਹੋਇਆ ਕੁਝ ਇੰਜ ਸੀ ਕਿ ਡਾ. ਪਿੱਟ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਟੱਡੀ ਵਿਚ ਬੜੀ ਬਾਰੀਕੀ ਨਾਲ ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਇਹ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਹੱਡੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੁੜ ਹੀ ਜਾਵੇਗੀ ਇਸ ਵਿਚ ਤਾਂ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਹੀ ਨਹੀਂ। ਸਮੱਸਿਆ ਸਿਰਫ਼ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਹੱਡੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਖੜ ਕੇ ਉਲਝ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਯਕਦਮ ਠੀਕ ਜਗ੍ਹਾ ਲਿਆਉਣਾ ਬੜਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ। ਹੱਡੀ ਜੁੜ ਜਾਵੇਗੀ ਪਰ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਉਸ ਪਿੱਛੋਂ ਵੀ ਠੀਕ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੈਠ ਸਕਣਗੇ ਇਸ ਵਿਚ ਸ਼ੱਕ ਹੈ। ਇੰਜ ਡਾ. ਪਿੱਟ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦੱਸੀ ਕਿ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਭ ਠੀਕ ਕੁਝ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਠੀਕ-ਠਾਕ ਹੋ ਜਾਣ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮੰਗੀ ਸੀ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ। ਪਰ ਉਹ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲੈਣ ਲਈ ਬਿਲਕੁਲ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਸਨ ਕਿ ਉਹ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਠੀਕ-ਠਾਕ ਕਰ ਦੇਣਗੇ। ਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲੈਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਉਦੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਮੂੰਹ ਬਣਾ ਕੇ ਇਕ ਤਾਅਨਾ ਜਿਹਾ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ 'ਤੁਸੀਂ ਭਾਰਤੀ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਈ ਆਲਸੀ ਹੁੰਦੇ ਓ। ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕਦੀ ਕਸ਼ਟ ਦੇਣਾ ਨਹੀਂ ਤੇ ਚਾਹੁੰਦੇ ਓ ਕਿ ਹੱਡੀਆਂ ਵਿਚ ਘੋੜਿਆਂ ਵਰਗੀ ਮਜਬੂਤੀ ਰਹੇ।'
ਫੇਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵੱਲ ਸਿੱਧਾ ਮੁਖਾਤਿਬ ਹੋ ਕੇ ਕਿਹਾ, “ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿੰਨੇ ਦਿਨ ਹੋ ਗਏ ਪੈਦਲ ਸਬਜ਼ੀ ਲਿਆਂਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ?” ਅਧਿਕਾਰੀ ਵਾਕੱਈ ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿਚ ਸੋਚਣ ਲੱਗੇ ਪਏ। ਕੁਝ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਆਇਆ।
“ਤੁਸੀਂ ਅੱਜ ਦੁੱਧ ਪੀਤਾ ਏ? ਹਰੀ ਸਬਜ਼ੀ ਖਾਧੀ ਏ? ਕਿਸੇ ਫਲ ਨੂੰ ਹੱਥ ਲਾਇਆ...?” ਇਹ ਸਭ ਡਾ. ਪਿੱਟ ਆਪ-ਮੁਹਾਰੇ ਬੋਲ ਰਹੇ ਸਨ, “ਫੇਰ ਇਹ ਉਮੀਦ ਕਿਓਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਜਾਦੂ ਮਾਰ ਕੇ ਜੋੜ ਦੇਈਏ?”
ਪਰ ਇਹ ਸਾਰੇ ਜਿਹੜੇ ਹਾਲਾਤ ਸਨ, ਅੰਦਰੂਨੀ ਸਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿਚ ਕੋਈ ਵੀ ਗੱਲ ਅਜਿਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਉਹਦੀ ਭਿਣਕ ਵੀ ਬਾਹਰ ਆ ਸਕੇ।
ਇਕ ਹਫ਼ਤਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਸੀ ਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੀ ਹੱਡੀ ਓਵੇਂ ਦੀ ਜਿਵੇਂ ਸੀ। ਪਰ ਸਵਾਲ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਇੰਜ ਕਦੋਂ ਤਕ ਚੱਲ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਹੁਣ ਬਹੁਤੇ ਦਿਨਾਂ ਤਕ ਹੱਡੀ ਨੂੰ ਜਿਵੇਂ ਦੀ ਤਿਵੇਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਛੱਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਤੇ ਡਾ. ਪਿੱਟ ਨੂੰ ਐਕਪੈਰੀਮੈਂਟ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇਣ ਵਿਚ ਚੋਖਾ ਖ਼ਤਰਾ ਸੀ। ਇਹ ਇਕ ਵੱਡੀ ਦੁਚਿੱਤੀ ਬਣੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਸ ਦੁਚਿੱਤੀ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਿਰਫ਼ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੀ। ਸਿਰਫ਼ ਓਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜਿਹੜੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਕਮਰੇ ਤਕ ਜਾ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਉੱਥੇ ਆਪਣੇ ਬਿਸਤਰੇ ਉੱਤੇ ਲੇਟੇ ਰਹਿੰਦੇ ਤੇ ਮਾਯੂਸ ਨਿਗਾਹਾਂ ਨਾਲ ਬਸ ਦੇਖਦੇ ਰਹਿੰਦੇ।
ਪਰ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨਿਵਾਸ ਦਾ ਓਹ ਮਾਲੀ ਘੋਲਟ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਲਈ ਇਕ ਹੋਰ ਮੌਕਾ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ ਸੀ। ਘੋਲਟ ਸਿੰਘ ਅਸਲ ਵਿਚ ਉਸੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਆਪਣੇ ਜਾਦੂਈ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਘੋਲਟ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ ਕਿ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਅਜਿਹੀ ਕੋਈ ਹੱਡੀ ਬਣੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਜਿਹੜੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੀ ਕਲਾ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਨਤਮਸਤਕ ਨਾ ਕਰ ਦਵੇ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨਾਲ ਬੜਾ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਣ।
ਜਿਸ ਦਿਨ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨਾਲ ਇੰਜ ਹੋਇਆ ਘੋਲਟ ਸਿੰਘ ਉਸ ਦਿਨ ਦਾ ਇਸ ਫ਼ਿਕਰ ਵਿਚ ਸੀ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਵਾਰੀ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਦਿਖਾਅ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਔਕਾਤ ਮੁਤਾਬਿਕ ਇਹ ਗੱਲ ਕਹੀ ਵੀ ਪਰ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦਾ ਇਲਾਜ਼ ਇਕ ਦੇਸੀ ਝੋਲਾ ਛਾਪ ਡਾਕਟਰ ਕਰੇਗਾ ਇਹ ਸੋਚ ਕੇ ਘਬਰਾਹਟ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਘੋਲਟ ਨੇ ਬੜਾ ਸਮਝਾਉਣਾ ਚਾਹਿਆ ਸੀ ਕਿ 'ਤੁਸੀਂ ਲੋਕ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ, ਉਹ ਇਕ ਮਸੀਹਾ ਨੇ।' ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਵੀ ਉਸਨੇ ਉਦਾਹਰਨ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਘਰ ਵਾਲਿਆਂ ਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਆਵੁਣ-ਜਾਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁਣਾਉਣੀਆਂ ਚਾਹੀਆਂ। ਕਈ ਕਹਾਣੀਆਂ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਉਸ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਤਾੜ ਦੇ ਰੁੱਖ ਤੋਂ ਤਾੜੀ ਲਾਹੁਣ ਚੜ੍ਹੇ ਬੁੱਧਨ ਦੀ ਰੱਸੀ ਉਪਰ ਹੀ ਟੁੱਟ ਗਈ ਸੀ ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਉਹ ਉੱਥੋਂ ਡਿੱਗ ਕੇ ਬੇਸੁਰਤ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਪਰੋਂ ਡਿੱਗਿਆ ਬੁੱਧਨ ਤਾਂ ਸਿੱਧਾ ਲੱਤਾਂ ਭਾਰ। ਯਾਨੀ ਲੱਤਾਂ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਦੀਆਂ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਤੇ ਫੇਰ ਕੀ ਸੀ ਉਸਦੀ ਸੱਜੀ ਲੱਤ ਦੀ ਹੱਡੀ ਨਿਕਲ ਕੇ ਬਾਹਰ ਆ ਗਈ ਸੀ। ਘੋਲਟ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਤੁਹਾਨੂੰ ਯਕੀਨ ਨਹੀਂ ਆਏਗਾ ਸਾਹਬ ਜਿੱਥੇ ਬੁਧਨਾ ਡਿੱਗਿਆ ਸੀ ਉਸ ਤੋਂ ਦਸ ਕਰਮਾਂ ਦੀ ਵਿੱਥ 'ਤੇ ਉਸਦੀ ਲੱਤ ਦੀ ਹੱਡੀ ਪਈ ਸੀ, ਤੜਫਦੀ ਹੋਈ। ਸਾਹਬ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਡਾਕਟਰ ਵੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਕੋਈ ਸੋਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਸੀ ਬਈ ਬੁਧਨਾ ਹੁਣ ਕਦੀ ਉੱਠ ਸਕੇਗਾ। ਪਰ ਸਾਹਬ ਓਹ ਤਾਂ ਮਸੀਹਾ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਬੁਧਨੇ ਨੂੰ ਇੰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਉਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕੁੱਤੇ ਦੌੜਾਅ ਲਓ।”
ਸਹੀ ਗੱਲ ਤਾਂ ਇਹ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਘੋਲਟ ਭਾਵੇਂ ਲੱਖ ਬਕਵਾਸ ਕਰੀ ਜਾਵੇ ਪਰ ਉਸਦੀ ਕੋਈ ਸੁਣ ਨਹੀਂ ਸੀ ਰਿਹਾ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਏਧਰ ਖੂਹ, ਓਧਰ ਖਾਈ ਵਾਲੀ ਹਾਲਤ ਆਈ ਯਾਨੀ ਜਦੋਂ ਡਾ. ਪਿੱਟ ਨੇ ਇਹ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਬੈਠਣ ਲਾਇਕ ਹੋ ਵੀ ਸਕਦੇ ਨੇ ਤੇ ਨਹੀਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਤਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਕ ਵਾਰੀ ਘੋਲਟ ਦੀ ਗੱਲ ਉੱਤੇ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ। ਫੇਰ ਘੋਲਟ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਵਾਲੇ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਤੇ ਇਹ ਏਨਾ ਵੱਡਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲਿਆ ਗਿਆ।
ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਇਕ ਵਾਰੀ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਦਿਖਾਅ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਇਸ ਫ਼ੈਸਲੇ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਪਿੱਛੋਂ ਇਕ ਰਾਏ ਇਹ ਵੀ ਆਈ ਤੇ ਬੜੇ ਹੀ ਠੋਸ ਰੂਪ ਵਿਚ ਆਈ ਕਿ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਹੀ ਕਿਓਂ ਨਾ ਬੁਲਾਅ ਲਿਆ ਜਾਵੇ। ਪਰ ਘੋਲਟ ਇਸ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਸੀ।
“ਸਾਹਬ ਓਹ ਤਾਂ ਤਪਸਵੀ ਆਦਮੀ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉੱਥੋਂ ਉਖਾੜੋ ਨਾ। ਇੱਥੋਂ ਦੀ ਚਮਕ-ਦਮਕ ਵਿਚ ਉਹ ਆਪਣੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਨੂੰ ਕਿੱਥੇ ਸਥਿਰ ਰੱਖ ਸਕਣਗੇ! ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ਼ ਦੀ ਵਡਿਆਈ ਤਾਂ ਤਦੇ ਐ ਜੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕਰਮਸਥਲੀ ਉੱਤੇ ਜਾਇਆ ਜਾਵੇ।
“ਓਹ ਹੋਏ ਯਕਦਮ ਠੇਠ ਆਦਮੀ। ਕੁੜਤਾ ਧੋਤੀ ਪਾ ਕੇ ਮੋਢੇ ਉੱਤੇ ਸਾਫ਼ਾ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ। ਆਪਣੀ ਖੇਤੀ ਕਰਦੇ ਨੇ, ਗਊਆਂ ਪਾਲਦੇ ਨੇ ਤੇ ਪਾਨ ਖਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਸ਼ਾਨ ਨਾਲ ਘੁੰਮਣ ਵਾਲੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ। ਕਦ ਨਿਕਲੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ 'ਚੋ ਬਾਹਰ। ਦੋ ਧੀਆਂ ਸੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ 20-25 ਕੋਹ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵਿਆਹ ਦਿੱਤਾ ਉਹਨਾਂ ਨੇ। ਨਾ ਕਦੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇਖਿਆ ਤੇ ਨਾ ਈ ਦੇਖੀ ਰੋਸ਼ਨੀਆਂ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਬੌਛਾਰ। ਉਹ ਤਾਂ ਇਹ ਸਭ ਦੇਖ ਕੇ ਈ ਬੌਂਦਲ ਜਾਣਗੇ।” ਘੋਲਟ ਆਪਣੇ ਵੱਲੋਂ ਇਹ ਸਪਸ਼ਟ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਲਿਆਉਣਾ ਅਸੰਭਵ ਵਰਗਾ ਹੈ।
ਪਰ ਘੋਲਟ ਇਹ ਵੀ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਇਕ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਲੈ ਜਾ ਕੇ, ਪਿੰਡ ਦੇ ਇਕ ਡਾਕਟਰ ਤੋਂ ਇਲਾਜ਼ ਕਰਵਾਉਣਾ ਸਾਧਾਰਨ ਗੱਲ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਲਈ ਉਸਨੇ ਬਗ਼ੈਰ ਰੁਕੇ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਨੂੰ ਫੇਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ—
“ਸਾਹੇਬ ਮੈਂ ਵੀ ਜਾਣਦਾ ਆਂ ਕਿ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਇਕ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਇਕ ਸਾਧਾਰਨ ਡਾਕਟਰ ਕੋਲ ਲੈ ਜਾਣਾ ਬੜਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਏ। ਪਰ ਮੈਂ ਇਹ ਵੀ ਜਾਣਦਾ ਆਂ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੀ ਤਬੀਅਤ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕੋਈ ਮੁਸ਼ਕਿਲ, ਕੀ ਵਾਕੱਈ ਕੋਈ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੁੰਦੀ ਏ। ਉਸ ਤਪਸਵੀ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਲੈ ਕੇ ਆਉਣਾ, ਏਨਾ ਵੱਡਾ ਰਿਸਕ ਲੈਣਾ, ਵੀ ਕੋਈ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਥੋੜ੍ਹਾ ਈ ਏ। ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਏ ਸਾਹਬ ਦਾ ਠੀਕ ਹੋਣਾ।” ਘੋਲਟ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇੱਥੇ ਆਖ਼ੀਰਲਾ 'ਸਾਹਬ' ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਸੀ।
“ਤੇ ਸਾਹਬ ਇਹ ਤਾਂ ਮੈਂ ਵੀ ਜਾਣਦਾ ਆਂ ਕਿ ਚਾਹੁਣ ਨਾਲ ਤਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਲਈ ਕੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ?” ਘੋਲਟ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਸ ਵਾਕ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੌਲੀ ਬੋਲਿਆ ਸੀ।
ਘੋਲਟ ਸਿੰਘ ਦੀ ਇਸ ਗੱਲ ਵਿਚ ਵਜਨ ਸੀ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਕੋਈ ਵੀ ਰਿਸਕ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਤੇ ਜੇ ਰਿਸਕ ਲੈਣ ਦੀ ਨੌਬਤ ਆ ਹੀ ਜਾਂਦੀ ਤਾਂ ਫੇਰ ਡਾ. ਫਰੇਂਕਫਿਨ ਪਿੱਟ ਦੇ ਰਿਸਕ ਵਿਚ ਕੀ ਬੁਰਾਈ ਸੀ।
ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਣ ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਏਨਾ ਜੋਖਮ ਭਰਪੂਰ ਕਦਮ ਚੁੱਕ ਲਿਆ ਗਿਆ।
ਪਰ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਵੀ ਇਸ ਤੋਂ ਘਬਰਾਏ ਹੋਏ ਜ਼ਰੂਰ ਸਨ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਗੁੱਪ-ਚੁੱਪ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਇੱਥੋਂ ਲੈ ਜਾਣਾ ਤੇ ਇਲਾਜ਼ ਕਰਵਾਉਣਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਖ਼ਤਰਾ ਲੈਣ ਦਾ ਹਿਮਾਇਤੀ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕਰਮਸਥਲੀ ਤੋਂ ਉਖਾੜ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ਼ ਦੇ ਪਰਵੈਕਸ਼ਨ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।
ਇਹ ਸਵਾਲ ਇਕ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਤਾਂ ਸੀ ਹੀ ਕਿ ਆਖ਼ਰ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦਾ ਇਲਾਜ਼ ਇਕ ਝੋਲਾ ਛਾਪ ਡਾਕਟਰ ਕਿੰਜ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਪਰਾਟੋਕਾਲ ਨੂੰ ਕਿੰਜ ਤੋੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਿੱਕਤਾਂ ਕਈ ਸਨ। ਪਹਿਲੀ ਤਾਂ ਇਹ ਕਿ ਜੇ ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਬਾਹਰ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਏ ਤਾਂ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਵਾਲ ਉੱਠਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੀ ਚਿੰਤਾ ਸੀ। ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਚਿੰਤਾ ਵੱਡੇ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਉਹਨਾਂ ਪੂੰਜੀਪਤੀ ਮਾਲਕਾਂ ਦੇ ਦਬਾਅ ਦੀ ਸੀ ਕਿ ਜੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਇਕ ਝੋਲਾ ਛਾਪ ਡਾਕਟਰ ਤੋਂ ਇਲਾਜ਼ ਕਰਵਾਉਣ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਤੇ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਤਾਂ ਇਹਨਾਂ ਵੱਡੀਆਂ-ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦਾ ਕੀ ਬਣੇਗਾ। ਅਰਬਾਂ ਰੁਪਏ ਦੇ ਇਸ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦਾ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ? ਕਿੰਨੀ ਕੁ ਸਾਖ ਬਚੀ ਰਹਿ ਜਾਵੇਗੀ ਇਹਨਾਂ ਦੀ?
ਫ਼ੈਸਲਾ ਇਹ ਲਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਕੋਲ ਇਲਾਜ਼ ਲਈ ਲੈ ਤਾਂ ਜਾਇਆ ਜਾਵੇ ਪਰ ਇਸਨੂੰ ਰਹੱਸ ਵਾਂਗ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ। ਬਸ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਰਹੱਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।
ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਕੁਝ ਉਪਰਲੇ ਮੁਲਾਜਮਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਿਚ ਲਿਆ ਗਿਆ ਤੇ ਸਭ ਕੁਝ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ।
ਸਭ ਕੁਝ ਓਵੇਂ ਹੀ ਰਿਹਾ ਬਸ ਅੰਦਰੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਹਟਾਅ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਓਵੇਂ ਹੀ ਭੀੜ ਰਹੀ। ਬਾਹਰ ਓਵੇਂ ਹੀ ਮੀਡੀਆ ਰਿਹਾ। ਹਸਪਤਾਲ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰੈਸ ਬੁਲਿਟਨ ਵੀ ਓਵੇਂ ਹੀ ਜਾਰੀ ਰਹੇ। ਬਸ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਸਖ਼ਤ ਮਨ੍ਹਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਬਾਹਰ ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਹੁਣ ਠੀਕ ਹੋ ਰਹੇ ਨੇ।
ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਬੱਚੇ-ਬੱਚੇ ਦੀ ਜ਼ਬਾਨ 'ਤੇ ਸੀ ਕਿ ਡਾ. ਫਰੇਂਕਫਿਨ ਪਿੱਟ ਨਾਮਕ ਕੋਈ ਜਾਦੂਗਰ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਲਾਜ ਰੱਖ ਲਈ ਹੈ।
ਇਸ ਪੂਰੀ ਪਰਕਿਰਿਆ ਵਿਚ ਇਹ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਇਲਾਜ਼ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪੂਰੀ ਪਰਕਿਰਿਆ ਵਿਚ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਉੱਥੇ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇੱਥੇ ਹਸਪਤਾਲ ਦੀ ਪ੍ਰੈਸ ਬੁਲਿਟਨ ਰਾਹੀਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਮਤਲਬ ਇੰਜ ਸਮਝ ਲਓ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦਾ ਸਰੀਰ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਦਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੀ ਪਦਵੀ ਤੇ ਕੁਰਸੀ ਇੱਥੇ ਹੀ ਰੱਖੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਸ ਵੱਡੇ ਸਾਰੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਜਿਸਦੇ ਮੁੱਖ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦੇ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੇ ਫਾਟਕ ਸਨ ਤੇ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਇਸ ਹਸਪਤਾਲ ਦਾ ਨਾਂ ਤੇ ਉਸਦੀ ਪਛਾਣ ਖੁਦੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਤੇ ਜਿਹੜੀ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦੇ ਨਾਲ ਖ਼ੁਦ ਹੀ ਖੁੱਲ੍ਹ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਇਕ ਢਲਵੀਂ ਛੱਤ ਸੀ ਤੇ ਜਿੱਥੋਂ ਪਾਣੀ ਹੇਠਾਂ ਵੱਲ ਬੜੇ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਲੋਟਦਾ ਹੋਇਆ ਡਿੱਗਦਾ ਸੀ।

ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਵੱਸ ਵਿਚ ਸਭ ਕੁਝ ਹੈ ਉਹ ਚਾਹੁਣ ਤਾਂ ਉੱਡਦੀ ਹੋਈ ਤਿਤਲੀ ਨੂੰ ਵੀ ਫੜ੍ਹ ਸਕੇ ਨੇ :
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਲਈ ਇਹ ਕੇਸ ਕੋਈ ਓਪਰਾ ਜਾਂ ਨਵਾਂ ਕੇਸ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਇਸ ਕੇਸ ਉੱਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਤੇ ਸੱਚ ਪੁੱਛੋਂ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਦਿਲੀ ਖ਼ਵਾਹਿਸ਼ ਵੀ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਦੀ ਕਰਾਮਾਤ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਹੱਡੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ਦੇ ਸਕਣ।
“ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਬੇਫ਼ਿਕਰ ਰਹੋ, ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਬਿਲਕੁਲ ਠੀਕ-ਠਾਕ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਬਿਲਕੁਲ ਹਾਕੀ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀ ਵਾਂਗ ਫਿੱਟ।” ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਪੂਰੇ ਉਤਸਾਹ ਨਾਲ ਇੱਥੋਂ ਤਕ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੀ ਸੀ।
ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਸੀ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਤਾਂ ਹਾਕੀ ਖੇਡਣੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਉੱਤੇ ਹੱਥ ਦਾ ਲਿਖਿਆ ਇਕ ਨੋਟਸ ਚਿਪਕਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਕਿ 'ਅਗਲੀ ਸੂਚਨਾ ਤਕ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਹਾਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਉਹ ਬਾਹਰ ਗਏ ਹਨ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਨੂੰ ਅਜੇ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੀ ਸਮਝਿਆ ਜਾਵੇ।' ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਇੰਜ ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਕੋਈ ਮੁਜਰਿਮ ਹੋਣ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲੈ ਲਈ ਉਦੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅੰਦਰ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ। ਫੇਰ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਹਟਾਅ ਲਈਆਂ ਗਈਆਂ। ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨਾਲ ਇਸ ਘਰ ਵਿਚ ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਜਣੇ ਰੁਕੇ। ਇਕ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਤੇ ਇਕ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸੇਵਕ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਇਲਾਜ਼ ਦੀ ਹਾਮੀ ਓਟਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਕਲਿਆਣੀ ਨੂੰ ਸਾਰਾ ਮਾਜਰਾ ਸਮਝਾਉਣ ਲਈ ਅੰਦਰ ਚਲੇ ਗਏ। ਕਲਿਆਣੀ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਇੰਜ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਬਾਹਰ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਉੱਤੇ ਇਕ ਦੋ ਤਾਰੇ ਟੁੱਟ ਕੇ ਡਿੱਗੇ ਨੇ ਇਸ ਲਈ ਬਾਹਰੋਂ ਅੰਦਰ ਵੱਲ ਨੱਸ ਆਏ ਨੇ। ਪਰ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਬੜੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਾਲ ਉਸਨੂੰ ਸਾਰੀ ਗੱਲ ਸਮਝਾਉਣ ਵਿਚ ਸਫ਼ਲ ਹੋ ਸਕੇ।
ਉਹ ਘੁੱਪ ਹਨੇਰੇ ਵਾਲੀ ਰਾਤ ਤੋਂ ਹੀ ਇਲਾਜ਼ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਅੰਦਰ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਘੁੱਪ ਹਨੇਰੇ ਨੂੰ ਚੀਰ ਕੇ ਰੋਸ਼ਨੀ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਅੰਦਰ ਵਾਲੇ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਲਿਟਾਅ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਓਦੋਂ ਵੀ ਨੀਂਦ ਵਿਚ ਸਨ।
ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਅੰਦਰ ਲੇਟੇ ਸਨ ਤੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਬਾਹਰ ਆ ਕੇ ਮੰਜੀ ਕੋਲ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਮੰਜੀ ਦੇ ਐਨ ਉਪਰ ਵੱਲ ਦੇਖਿਆ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤਾਰੇ ਬੜੇ ਸੰਘਣੇ ਲੱਗੇ। ਉਹ ਓਹਨਾਂ ਤਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਗਿਣ ਨਹੀਂ ਸਕੇ। ਓਹਨਾਂ ਮੰਜੀ ਦੇ ਹੇਠ ਦੇਖਿਆ, ਗੜਵੀ ਹੇਠਾਂ, ਉੱਥੇ ਹੀ, ਪਈ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਆਇਆ ਉਹਨਾਂ ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸੇ ਗੜਵੀ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਪੀਤਾ ਸੀ। ਫੇਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਕੁਝ ਯਾਦ ਆ ਗਿਆ। ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪਾਣੀ ਪੀਤਾ ਸੀ ਤੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅੱਜ ਓਹ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਦੌੜ ਭੱਜ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦਿਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਕੇ ਫੇਰ ਤਕਲੀਫ਼ ਹੋਣ ਲੱਗੀ। ਉਹਨਾਂ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਲੱਗੇ ਨਾਰੀਅਲ ਦੇ ਦੋਵਾਂ ਰੁੱਖਾਂ ਵੱਲ ਦੇਖਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਆਇਆ ਜਦੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਟੁੱਕੜੇ ਉੱਡ ਰਹੇ ਸਨ ਉਦੋਂ ਨਾਰੀਅਲ ਦੀ ਟੀਸੀ ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਸਨ ਉਹ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਯਕਦਮ ਸ਼ਾਂਤ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਪਰ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਵਾਲਾ ਆਦਮੀ ਕਮਰੇ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਆਇਆ। ਉਸਨੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਵੱਲ ਦੇਖਿਆ ਪਰ ਆਖਿਆ ਕੁਝ ਨਹੀਂ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੀ ਬਿਰਤੀ ਟੁੱਟੀ। ਉਹ ਅੰਦਰ ਚਲੇ ਗਏ। ਅੰਦਰ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੀ ਪਤਨੀ ਬੈਠੀ ਸੀ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਇਸ਼ਾਰੇ ਨਾਲ ਉਹਨੂੰ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਫੇਰ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਉਹ ਕੁਰਸੀ ਖਿੱਚ ਕੇ ਉੱਥੇ ਬੈਠ ਗਏ ਜਿੱਥੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਲੇਟੇ ਸਨ। ਕੁਝ ਚਿਰ ਸ਼ਾਂਤ ਬੈਠੇ ਰਹੇ ਤੇ ਫੇਰ ਝਟਕੇ ਨਾਲ ਉੱਠ ਕੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੀ ਉਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹੱਡੀ ਦਾ ਨਿਰੀਖਣ-ਪ੍ਰਰੀਖਣ ਕਰਨ ਲੱਗੇ। ਉਹਨਾਂ ਉਸ ਹਿੱਲੀ ਹੋਈ ਹੱਡੀ ਨੂੰ ਬੜੇ ਧਿਆਨ ਦੇਖਿਆ ਤੇ ਫੇਰ ਬੈਠ ਗਏ। ਕਾਫੀ ਦੇਰ ਬੈਠੇ ਰਹੇ। ਬਿਲਕੁਲ ਸ਼ਾਂਤ। ਬਿਨਾਂ ਹਿੱਲੇ-ਜੁੱਲੇ। ਫੇਰ ਯਕਦਮ ਉੱਠ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੀ ਹੱਡੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੀ ਹੱਡੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਬੁੜਬੁੜਾਏ, “ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਇਸ ਬਿਮਾਰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਤਾਂ ਸਿਹਤਮੰਦ ਹੋਣਾ ਹੀ ਪਵੇਗਾ।”
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਸਧੇ ਹੱਥਾਂ ਤੋਂ ਹੱਡੀ ਨੇ ਸਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ਲੈ ਲਈ—ਪਰ ਇਕ ਵਾਰੀ ਤਾਂ ਤਕਲੀਫ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੀਂਦ ਵਿਚ ਵੀ ਇਕ ਚੀਕ ਮਾਰ ਕੇ ਉਠ ਬੈਠੇ ਹੋਏ। ਫੇਰ ਸਭ ਸ਼ਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਫੇਰ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਪੱਟੇ ਨਾਲ ਲੱਕ ਨੂੰ ਲਪੇਟ ਦਿੱਤਾ। ਜਾਂ ਇੰਜ ਕਹੋ ਪੱਟੇ ਨਾਲ ਹੱਡੀ ਨੂੰ ਥਾਂ ਸਿਰ ਲਪੇਟ ਦਿੱਤਾ।
ਜਦੋਂ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਕਮਰੇ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੇ ਦਿਨ ਚੜ੍ਹ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਹ ਕੰਮ ਵਿਚ ਏਨੇ ਰੁੱਝੇ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲੱਗਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਮਰੇ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਏਨੀ ਉਮੀਦਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸਵੇਰੇ ਏਨੀ ਚੜ੍ਹ ਗਈ ਹੋਏਗੀ। ਪਰ ਚਾਨਣ ਪਸਰ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ ਤੇ ਬੈਂਗਨ ਦੇ ਬੂਟੇ ਨਾਲ ਲਟਕਦਾ ਹੋਇਆ ਬੈਂਗਨ ਸਾਫ਼ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੱਖਣ ਭਾਰਤੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦਾ ਠੀਕ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਉਦੋਂ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਵਿਚ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਉਸ ਹੱਡੀ ਦੀ ਸਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ਲੱਭਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਉਦੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਇਕ ਲੋਭ ਜ਼ਰੂਰ ਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਖ਼ੁਦ ਹੀ ਇੱਥੇ ਪਧਾਰੇ ਨੇ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਉਹਨਾਂ ਟੁਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਹੋਣ ਵਿਚ ਕਿੰਨਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗੇਗਾ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਫੂਲ ਸਿੰਘ ਦਾ ਤਰਸਯੋਗ ਚਿਹਰਾ ਸਾਹਮਣੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗਾ। ਤੋ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਿਸਮਤ ਉੱਤੇ ਫ਼ਖ਼ਰ ਹੋਣ ਲੱਗਾ। ਉਹਨਾਂ ਮਨ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਕਲਿਆਣੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ, “ਤੂੰ ਜਿਸ ਕਲਾ ਲਈ ਮੈਨੂੰ ਮਿਹਣੇ ਮਾਰਦੀ ਰਹੀ ਏਂ ਉਹੀ ਕਲਾ ਤੇਰੇ ਦੋਵਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲਿਆਉ ਵਾਲੀ ਏ।”
ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੀ ਹੱਡੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ਮਿਲ ਜਾਣ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਦਰਦ ਯਕਦਮ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗ਼ਾਇਬ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਰ ਬਿਸਤਰੇ ਉੱਤੇ ਪਏ ਰਹਿਣ ਦੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮਜਬੂਰੀ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਸੀ ਤਾਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੀ ਹੱਡੀ ਨੂੰ ਜਿਹੜੀ ਜਗ੍ਹਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਉਹ ਆਪਣੀ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ ਉਪਰ ਮੁੜ ਆਪਣਾ ਸਥਾਨ ਨਿਯਤ ਕਰ ਲਵੇ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਇੱਥੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਇਕ ਹਫ਼ਤਾ ਰਹਿਣ ਦੀ ਮਜਬੂਰੀ ਦੱਸੀ ਤਾਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਦੇਖ-ਰੇਖ ਵਿਚ ਹੱਡੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਗ੍ਹਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੈਠ ਜਾਣ ਦੇਵੇ।
ਵੈਸੇ ਤਾਂ ਇਹ ਗੱਲ ਦੁਹਰਾਅ ਵਾਲੀ ਹੋਵੇਗੀ ਪਰ ਏਥੇ ਇਕ ਵਾਰੀ ਫੇਰ ਇਹ ਦੱਸ ਦੇਣਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਇੱਥੇ ਇਕ ਛੋਟੇ-ਜਿਹੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਇਕ ਛੋਟੇ-ਜਿਹੇ ਘਰ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਇਲਾਜ਼ ਕਰਵਾ ਰਹੇ ਸਨ ਤੇ ਓਥੇ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਬਾਹਰ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਕੈਮਰੇ ਮੂੰਹ ਚੁੱਕੀ ਖੜ੍ਹੇ ਸਨ। ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਇੱਥੇ ਇਹ ਦੱਸਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਜਦੋਂ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੀ ਹੱਡੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਤੇ ਯਕਦਮ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦਾ ਪੂਰਾ ਦਰਦ ਗ਼ਾਇਬ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਉਦੋਂ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਬਾਹਰ ਹਸਪਤਾਲ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਬੁਲਿਟਨ ਵਿਚ ਇਹ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਰੋਗ ਉੱਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਹੁਣ ਠੀਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ। ਫੇਰ ਇਕ ਦੋ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਇਹ ਵੀ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਕੁਝ ਦਿਨ ਹੋਰ ਇੱਥੇ ਆਰਾਮ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਮੀਡੀਏ ਵਿਚ ਖ਼ਬਰਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਸਨ ਤੇ ਇੱਥੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਦੇ ਸਨ ਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਉੱਤੇ ਦਿਸਦਾ ਸੀ ਹਸਪਤਾਲ ਦਾ ਪੂਰਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਤੇ ਮੀਡੀਏ ਸਾਹਵੇਂ ਬੁਲਿਟਨ ਜਾਰੀ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਡਾਕਟਰ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਨਿੰਮ੍ਹਾਂ-ਨਿੰਮ੍ਹਾਂ ਮੁਸਕੁਰਾਉਂਦੇ ਸਨ।
ਇਕ ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੇ ਘਰ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਰਹਿ ਰਹੇ ਨੇ—ਅਸਲ ਵਿਚ ਇਹ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਵਿਚ ਹੀ ਕਿਸੇ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ—ਕਿ ਆਖ਼ਰ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਖਾਂਦੇ ਕੀ ਹੋਣਗੇ? ਬਿਨਾਂ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਕਿੰਜ ਹੋਣਗੇ? ਨਹਾਉਂਦੇ ਕਿੰਜ ਹੋਣਗੇ ਤੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀ-ਕੀ ਕਿਵੇਂ-ਕਿਵੇਂ ਕਰਦੇ ਹੋਣਗੇ? ਇਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਕਿ ਇਸ ਉੱਤੇ ਵੀ ਕੈਮਰੇ ਨੂੰ ਜੂਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਪੂਰੀ ਇਕ ਕਹਾਣੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਮੇਰੇ ਲਈ ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਵਿਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ।
ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਏਨਾ ਈ ਮੰਨੀਏਂ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਕਿੰਨਾ ਵੀ ਹੈਰਾਨੀਭਰਪੂਰ ਤੇ ਅਚੰਭੇ ਵਾਲਾ ਕਿਓਂ ਨਾ ਹੋਵੇ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦੋ ਸਾਥੀ ਉੱਥੇ ਹੀ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਕੇ ਘਰ ਪੂਰੇ ਸੱਤ ਦਿਨਾਂ ਤਕ ਰੁਕੇ ਰਹੇ। ਤੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਨੂੰ ਬਾਹਰਲੀ ਹਵਾ ਲੱਗਣ ਦਿੱਤੀ ਬਲਕਿ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਸੱਤ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਹੈਸੀਅਤ ਮੁਤਾਬਿਕ ਪਲਕਾਂ ਉੱਤੇ ਬਿਠਾਅ ਕੇ ਵੀ ਰੱਖਿਆ।
ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਲਈ ਬੈਠਣਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲੇਟੇ-ਲੇਟੇ ਖਾਣਾ ਖੁਆਇਆ ਜਾਂਦਾ। ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਅਜੇ ਵਧੇਰੀਆਂ ਤਰਲ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਣਦੀਆਂ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਕਲਿਆਣੀ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਦੇ ਹਲਵੇ ਦੇ ਤਾਂ ਉਹ ਦੀਵਾਨੇ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬਿਸਤਰੇ ਨੂੰ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਂਦਾ ਤੇ ਫੇਰ ਉੱਥੋਂ ਹੀ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਆਸਮਾਨ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ। ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਆਸਮਾਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਲੱਗਦਾ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਹਾਣੇ ਦਾ ਢੋਅ ਲਾ ਕੇ ਬਿਠਾਅ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਤੇ ਉਹ ਸੇਮ ਦੀਆਂ ਵੇਲਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗੇ ਫਲ ਨੂੰ ਵਿੰਹਦੇ ਰਹਿੰਦੇ। ਅਮਰੂਦ ਦੇ ਬੂਟੇ ਉੱਤੇ ਲੱਗੇ ਫਲ ਨੂੰ ਉਹ ਪੱਕਦਾ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਤੇ ਫੇਰ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਉੱਥੇ ਹੀ ਚਾਹ ਆਉਂਦੀ। ਹਨੇਰਾ ਹੋਣ 'ਤੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤਾਰਿਆਂ ਦਾ ਝੂੰਡ ਦਿਖਾਉਂਦੇ। ਇਹੋ ਤਾਰੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਵੀ ਨਿਕਲਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸਕਦੇ।
ਪਰ ਇਸ ਪੂਰੀ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਆ ਦੌਰਾਨ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਜਿਹੜੀ ਗੱਲ ਸੀ, ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਆਖੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਾ ਰਹੀ। ਜਦਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨਾਲ ਵੈਸੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਢੇਰ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ। ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਆਖ਼ਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਹੁਨਰ ਮਿਲਿਆ ਕਿੰਜ? ਇਹ ਈਸ਼ਵਰ ਦਾ ਚਮਤਕਾਰ ਹੀ ਤਾਂ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦਾ ਖਾਸਾ ਇੱਜ਼ਤ-ਮਾਣ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏ ਸਨ।
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਤੁਸੀਂ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਇਕ ਐਸੇਟ ਵਾਂਗ ਓ। ਜਿਹੜਾ ਕੰਮ ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੀ ਫ਼ੌਜ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ, ਉਹ ਤੁਸੀਂ ਚੁਟਕੀ ਵਜਾ ਕੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਸਾਡਾ ਪੂਰਾ ਦੇਸ਼ ਤੁਹਾਡੇ ਉੱਤੇ ਮਾਣ ਕਰ ਸਕਦਾ ਏ।”
ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਸ਼ਰਮਾਅ ਜਾਂਦੇ। ਪਰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਕਿ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਅਜਿਹੀ ਗੱਲ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਕਲਿਆਣੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਹੋਵੇ।
ਇਕ ਦਿਨ ਸ਼ਾਮ ਵੇਲੇ ਉਂਜ ਹੀ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਆਪਣੇ ਬਿਸਤਰੇ ਉੱਤੇ ਲੇਟੇ ਆਕਾਸ਼ ਵਿਚ ਉੱਡੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਚਿੜੀਆਂ ਦੇ ਇਕ ਝੂੰਡ ਨੂੰ ਦੇਖ ਰਹੇ ਸਨ ਤੇ ਸਾਰੇ ਜਣੇ ਕੋਲ ਹੀ ਬੈਠੇ ਸਨ।
“ਡਾਕਟਰ ਸਾਹਬ, ਤੁਹਾਡਾ ਘਰ ਦਾ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਇਸ ਕਲਾ ਨਾਲ ਚੱਲ ਜਾਂਦਾ ਏ?” ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਵੱਲ ਭੌਂ ਕੇ ਪੁੱਛਿਆ।
ਪਰ ਜਵਾਬ ਕਲਿਆਣੀ ਨੇ ਦਿੱਤਾ, “ਘਰ ਕੀ ਚੱਲੇਗਾ, ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਬਸ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਖਿੱਚ ਰਹੇ ਆਂ।”
“ਸੁਣਿਆਂ ਤਾਂ ਏ ਕਿ ਮਹਿੰਗਾਈ ਬੜੀ ਵਧ ਗਈ ਏ।” ਇਹ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਬਸ ਸ਼ੁੰਨ ਵਿਚ ਤੱਕ ਰਹੇ ਸਨ।
“ਅਖ਼ਬਾਰ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਿਆ ਸੀ ਕਿ ਸਰੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਮਹਿੰਗਾ ਹੋ ਗਿਆ ਏ। ਕਣਕ ਕਿਸ ਭਾਅ ਮਿਲ ਰਹੀ ਏ ਇੱਥੇ?” ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਉੱਤੇ ਸੱਚਮੁੱਚ ਸਵਾਲੀਆ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸੀ।
ਅਜੇ ਵੀ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦਾ ਮੂੰਹ ਬੰਦ ਹੀ ਸੀ। ਫੇਰ ਜਵਾਬ ਕਲਿਆਣੀ ਨੇ ਹੀ ਦਿੱਤਾ, “ਮਹਿੰਗਾਈ! ਮਹਿੰਗਾਈ ਬਾਰੇ ਤਾਂ ਪੁੱਛੋਂ ਈ ਨਾ। ਅਸੀਂ ਕਿੰਜ ਜਿਊਂਦੇ ਆਂ, ਅਸੀਂ ਈ ਜਾਣਦੇ ਆਂ।”
“ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਖ਼ੁਦ ਈ ਸਰਕਾਰ ਓ, ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੋ ਤਾਂ ਸਭ ਕੁਝ ਠੀਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਏ।” ਇਹ ਦੋ ਟੁੱਕ ਜਵਾਬ ਕਲਿਆਣੀ ਦਾ ਹੀ ਸੀ।
“ਇਕ ਦਿਨ ਸਭ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਏਗਾ।” ਇਕ ਲੰਮਾ ਸਾਹ ਖਿੱਚ ਕੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ। ਤੇ ਫੇਰ ਕਿਧਰੇ ਗਵਾਚ ਗਏ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਸਿਰਫ਼ ਚੁੱਪ ਨਹੀਂ ਸਨ ਬਲਕਿ ਸੋਚ ਰਹੇ ਸਨ। ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿਚ ਸੋਚ ਰਹੇ ਸਨ ਇਹੀ ਮੌਕਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਗੱਲ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਣ। ਪਰ ਜਿਵੇਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਤਾਲੂ ਚਿਪਕ ਗਿਆ ਸੀ। ਜੀਭ ਠਾਕੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਗਲ਼ੇ ਵਿਚੋਂ ਆਵਾਜ਼ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਨਿਕਲ ਰਹੀ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ 'ਇਹ ਕੋਈ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਕਹਿਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਏ? ਕਿਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਇਹ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਸੋਚਣਗੇ ਕਿ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਹੁਨਰ ਦੇ ਬਦਲੇ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਮੰਗ ਰਿਹਾਂ? ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਸਾਹਵੇਂ ਏਡੀ ਛੋਟੀ ਗੱਲ ਰੱਖਣਾ ਕੋਈ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਏ?'
ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਕ ਵਾਰੀ ਫੇਰ ਹਿੰਮਤ ਕੀਤੀ ਕਿ ਇਹੀ ਮੌਕਾ ਹੈ। ਪਰ ਓਦੋਂ ਤਕ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੇ ਅੰਦਰ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਜਾਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਜਾਹਰ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।
ਦਿਨ ਨਿਕਲਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ ਤੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੀ ਬੇਚੈਨੀ ਵਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਫੇਰ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਇਕ ਉਪਾਅ ਕੱਢਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਸੇਵਕ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਪੁੱਛ ਲਿਆ ਜਾਏ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਕਹਿਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਵੀ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।
ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਸੇਵਕ ਦਾ ਨਾਂ ਸੀ ਅਨਾਮ ਸਿੰਘ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਅਨਾਮ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਿੱਸਾ ਸੁਣਾਇਆ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਪੂਰਾ ਕਿੱਸਾ ਸੁਣਾਉਣ ਵਿਚ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਕੁਝ ਵਧੇਰੇ ਸਮਾਂ ਲੱਗਿਆ। ਅਨਾਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਚੱਬ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਡਾਕਟਰ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਅੰਤ ਵਿਚ 'ਮਦਦ' ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਚੱਬ ਕੇ ਕਿਹਾ, “ਮਦਦ ਕਰ ਦਿਓ ਕੁਝ ਤੁਸੀਂ।”
ਅਨਾਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਸਾਡੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਬੜੇ ਭੋਲੇ ਨੇ ਤੁਸੀਂ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਚਿੰਤਾ ਨਾ ਕਰੋ। ਤੇ ਓਹ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਬੜਾ ਆਦਰ ਕਰਦੇ ਨੇ। ਤੁਹਾਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਜ਼ਰੂਰ ਕੱਢਣਗੇ ਓਹ।”
“ਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਲਈ ਇਹ ਮਸਲਾ ਈ ਕੀ ਏ। ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਚਾਹੁਣ ਤਾਂ ਸਭ ਕੁਝ ਕਰ ਸਕਦੇ ਨੇ। ਓਹ ਚਾਹੁਣ ਤਾਂ ਉਡਦੀ ਹੋਈ ਤਿਤਲੀ ਨੂੰ ਫੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਨੇ। ਓਹ ਚਾਹੁਣ ਤਾਂ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਰੋਸ਼ਨੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਨੇ।” ਇਕ ਛੋਟੇ-ਜਿਹੇ ਵਕਫ਼ੇ ਬਾਅਦ ਅਨਾਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਵਿਚ ਹਿੰਮਤ ਆ ਗਈ। ਉਹ ਅੰਦਰ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਗਏ। ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਲੇਟੇ ਹੋਏ ਸੀ ਤੇ ਸਾਹਮਣੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ 'ਤੇ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਬੜੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਠੀਕ ਹੋ ਰਹੇ ਨੇ। ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਵੀ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੀ ਗ਼ੈਰਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿਚ ਕੌਣ ਸਾਰੇ ਰਾਜਕਾਜ ਨੂੰ ਦੇਖ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਿੰਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਹੈ ਤੇ ਕਿਹੜੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮੋਢਿਆਂ ਉੱਤੇ ਕੀ-ਕੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ, ਇਸ ਸਮੇਂ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਦੇ ਐਨ ਸਾਹਮਣੇ ਇਕ ਸਟੂਲ ਉੱਤੇ ਬੈਠ ਗਏ। ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਟੀ.ਵੀ. ਛੱਡ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਵੱਲ ਦੇਖਣ ਲੱਗ ਪਏ।
ਹਜੂਰ' ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਚੱਬ ਕੇ ਨਿਗਲ ਲਿਆ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ। ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਕੁਝ ਸਮਝ ਨਾ ਆਇਆ। ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨੀ ਇਸ ਲਈ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋਈ ਕਿ ਉਹ ਏਨੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਵਾਕਿਫ਼ ਹੋ ਗਏ ਸਨ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਇਸ ਆਦਤ ਤੋਂ।
“ਹਜੂਰ! ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਦੋ ਟੁਕੜੇ ਸਨ। ਬੁਢਾਪੇ ਦਾ ਇਕੋਇਕ ਸਹਾਰਾ। ਉਹ ਵੀ ਖੋਹ ਲਏ ਇਹਨਾਂ ਦੁਸ਼ਟਾਂ ਨੇ।” ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ ਅੱਜ ਅਚਾਨਕ ਹੀ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਮੂੰਹੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਲਈ ਹਜੂਰ ਨਿਕਲ ਗਿਆ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਏਨਾ ਕਹਿਣ ਪਿੱਛੋਂ ਕਮਰੇ ਦੀ ਛੱਤ ਵੱਲ ਨਿਗਾਹਾਂ ਫੇਰ ਲਈਆਂ। ਉਸ ਬੰਦ ਕਮਰੇ ਦੀ ਛੱਤ ਉੱਤੇ ਕੁਝ ਤਾਰੇ ਟਿਮਟਿਮਾ ਰਹੇ ਸਨ।
“ਜਿਸ ਦਿਨ ਹੱਥ ਜਵਾਬ ਦੇ ਗਏ ਅਸੀਂ ਬੁੱਢਾ ਬੁੱਢੀ ਖਾਵਾਂਗੇ ਕੀ? ਤੁਸੀਂ ਈ ਕੁਝ ਮਿਹਰਬਾਨੀ ਕਰ ਦਿਓ ਹਜੂਰ।” ਐਤਕੀ. ਉਹਨਾਂ 'ਜਿਸ' ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਚੱਬ ਕੇ ਘੋਟਿਆ ਸੀ।
“ਮੈਨੂੰ ਹਜੂਰ ਨਾ ਕਹੋ ਪਲੀਜ। ਤੁਹਾਡਾ ਮੇਰੇ ਉੱਤੇ ਬੜਾ ਅਹਿਸਾਨ ਏ। ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਐਸੇਟ ਓਂ। ਮੇਰੇ ਮਨ ਵਿਚ ਕਲਾ ਪ੍ਰਤੀ ਬੜਾ ਸਨਮਾਣ ਏ।” ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਜਿਹੜੇ ਹੁਣ ਤਕ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਵੱਲ ਦੇਖ ਰਹੇ ਸਨ ਅਚਾਨਕ ਜ਼ਮੀਨ ਵੱਲ ਦੇਖਣ ਲੱਗ ਪਏ।
“ਮੇਰਾ ਤਾਂ ਇਹ ਮੰਨਦਾ ਆਂ ਕਿ ਜਿਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਕਲਾ ਮਰਨ ਲੱਗੇ, ਉਸ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਮਰਨ ਵਿਚ ਕਿੰਨਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗੇਗਾ। ਕਲਾ ਦਾ ਸਨਮਾਣ ਹੋਣਾ ਈ ਚਾਹੀਦਾ ਏ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿਚ।”
ਥੋੜ੍ਹੇ ਵਕਫ਼ੇ ਬਾਅਦ, “ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਓ ਕਿ ਮੇਰੇ ਲਈ ਤੁਹਾਡੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਾਪਸ ਲਿਆਉਣਾ ਕਿੰਨਾ ਆਸਾਨ ਏ। ਮੈਂ ਨਾ ਕਹਾਂ ਤਾਂ ਵੀ ਸੱਚ ਤਾਂ ਸੱਚ ਈ ਏ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਚਾਹੇ ਤਾਂ ਕੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਚਾਹੇ ਤਾਂ ਉਡਦੀ ਹੋਈ ਤਿਤਲੀ ਨੂੰ ਫੜ੍ਹ ਸਕਦਾ ਏ। ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਵੀ ਜਾਣਦੇ ਓ ਕਿ ਮੈਂ ਇੱਥੇ ਹਾਂ ਪਰ ਅਸਲ ਵਿਚ ਮੈਂ ਇੱਥੇ ਹਾਂ ਨਹੀਂ। ਮੈਂ ਇੱਥੇ ਰਹਿ ਕੇ ਤੁਹਾਡੀ ਕੋਈ ਮਦਦ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਕੋਈ ਵੀ ਹਰਕਤ ਸਾਰੇ ਭੇਤ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹ ਸਕਦੀ ਏ।” ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਇਹੀ ਡਾਇਲਾਗ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸੇਵਕ ਹੁਣੇ-ਹੁਣੇ ਬਾਹਰ ਸੁਣਾ ਰਿਹਾ ਸੀ।
“ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਬੇਫ਼ਿਕਰ ਰਹੋ ਤੁਹਾਡੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਟੁਕੜੇ ਬੜੀ ਜਲਦੀ ਤੁਹਾਡੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਤੇ ਹੋਣਗੇ। ਮੈਂ ਬਸ ਦਿੱਲੀ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵਾਂ।” ਫੇਰ ਇਸ ਵਾਕ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਵਕਫ਼ਾ ਦੇਂਦਿਆਂ ਹੋਇਆ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ। ਇੰਜ ਜਿਵੇਂ ਏਨਾ ਲੰਮਾਂ ਬੋਲਦੇ ਬੋਲਦੇ ਥੱਕ ਗਏ ਹੋਣ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਉੱਤੇ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਆ ਗਈ ਤੇ ਉਹ ਕਮਰੇ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਗਏ।

ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਇਕ ਕੁਰਸੀ ਰੱਖੀ ਹੋਈ ਹੈ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਸੱਪ ਨੇ ਇਕ ਮਨੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਹੈ
ਕੁਲ ਸੱਤ ਦਿਨ ਰਹਿਣ ਪਿੱਛੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਘਰੋਂ ਵਿਦਾਅ ਹੋਏ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੁੱਪਚਾਪ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਘਰ ਆਏ ਸਨ, ਓਵੇਂ ਹੀ ਚੁੱਪਚਾਪ ਫੇਰ ਦਿੱਲੀ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ। ਪਰ ਉਹ ਦਿੱਲੀ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨਿਵਾਸ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚੇ ਬਲਕਿ ਚੁੱਪਚਾਪ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਉਸ ਵੱਡੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਉੱਥੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਸਿਹਤ ਦੀ ਬਹਾਲੀ ਲਈ ਲਗਭਗ ਵੀਹ ਦਿਨ ਰਹੇ।
ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਬੁਲਿਟਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘਟਦੀ ਗਈ। ਹਸਪਤਾਲ ਨੇ ਇਹ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਠੀਕ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਨੇ ਤੇ ਇੱਥੇ ਹੁਣ ਆਰਾਮ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ। ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਪ੍ਰਧਾਮੰਰਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਦਿਆਂ ਹੀ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਆਏ ਡਾ. ਪਿੱਟ ਦੀ ਪੂਰੀ ਟੀਮ ਨੂੰ ਛੁੱਟੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਜਿਸ ਦਿਨ ਡਾ. ਪਿੱਟ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਵਤਨ ਲਈ ਨਿਕਲੇ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲਾਂ 'ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਰਹੀ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਦੇ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਫ਼ੇ ਉੱਤੇ ਡਾ. ਪਿੱਟ ਦੇ ਏਅਰਪੋਰਟ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਹ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹੱਥ ਹਿਲਾ ਕੇ ਵਿਦਾਅ ਹੋ ਰਹੇ ਸਨ। ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹਿੱਲਦੇ ਹੱਥ ਤੋਂ ਅਖ਼ਬਾਰ ਪੜ੍ਹਦੇ ਭਾਰਤੀ ਭਾਵੁਕ ਹੁੰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ। ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿਚ ਫੇਰ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤਕ ਇਹ ਆਉਂਦਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਡਾ. ਪਿੱਟ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਕੀ-ਕੀ ਪਸੰਦ ਆਇਆ ਤੇ ਜਿਸ ਦਿਨ ਡਾ. ਪਿੱਟ ਚਾਂਦਨੀ ਚੌਕ ਘੁੰਮਣ ਗਏ ਤਾਂ ਉਸ ਦਿਨ ਉਹਨਾਂ ਪਰੌਂਠਿਆਂ ਵਾਲੀ ਗਲੀ ਵਿਚ ਕਿੰਨ ਪਰੌਂਠੇ ਖਾਧੇ। ਉਹ ਕਿੰਜ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਗੋਲ-ਗੱਪਿਆਂ ਦੇ  ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਤੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿ ਡਾ. ਪਿੱਟ ਨੇ ਸਾਊਥ ਐਕਸਟੈਂਸ਼ਨ ਦੀ 'ਰਾਸ' ਨਾਮਕ ਦੁਕਾਨ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਲਈ ਕੁਝ ਸਾੜ੍ਹੀਆਂ ਖ਼ਰੀਦੀਆਂ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲਾਜ ਤੇ ਸ਼ਰਮ ਤਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਗਹਿਣਾ ਏ ਤੇ ਇਹ ਪੂਰੇ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਸਿਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਏ।
ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦਾ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲਣਾ ਹੁਣ ਓਪਚਾਰਿਕਤਾ ਰਹਿ ਗਿਆ ਸੀ। ਵੀਹ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚੋਂ ਆਪਣੇ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ ਚਲੇ ਗਏ। ਆਪਣੇ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਵੀ ਉਹਨਾ ਲਗਭਗ ਪੰਦਰਾਂ ਦਿਨ ਆਰਾਮ ਕੀਤਾ। ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆ ਲਈ ਇਹ ਕੋਈ ਹੈਰਾਨੀ ਵਾਲਾ ਵਿਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਵੀਹ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਚੈਨਲਾਂ ਨੇ ਤੇ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਨੇ ਉਸ ਹਸਪਤਾਲ ਦੀ ਜਨਮ-ਕੁੰਡਲੀ ਛਾਪ ਦਿੱਤੀ। ਕਈਆਂ ਤੂਤੀ ਵਜਾਈ। ਪੂਰੇ ਦੇ ਪੂਰੇ ਆਂਕੜੇ ਛਾਪ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਕਿ ਹੁਣ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲ ਖੁੱਲ੍ਹ ਜਾਣ ਨਾਲ ਤੇ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸਿਹਤ ਦੇ ਆਂਕੜਿਆਂ ਵਿਚ ਕਿੰਨਾ ਸੁਧਾਰ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ਤੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੌਤ ਦੀ ਦਰ ਵਿਚ ਅਚਾਨਕ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਬੈਠੇ ਨਿਊਜ ਚੈਨਲ ਦੇਖਦੇ ਰਹੇ ਸਨ ਤੇ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿਚ ਰੋਜ਼-ਰੋਜ਼ ਇਹ ਰੌਚਕ ਖ਼ਬਰਾਂ ਪੜ੍ਹਦੇ ਰਹੇ ਸਨ। ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬੁਰਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲੱਗਿਆ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਸੋਚਦੇ ਸਨ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਇਹ ਬੜਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਚਲੋ ਮੈਂ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਤਾਂ ਆ ਸਕਿਆ। ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਠੀਕ ਹੋ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਹ ਪਤਨੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਅਖ਼ਬਾਰ ਕਰਦੇ ਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਠੀਕ ਹੋਣ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ਖ਼ਬਰੀ ਉਸਨੂੰ ਦਿਖਾਉਂਦੇ। ਪਰ ਕਲਿਆਣੀ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਕਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਤੇ ਉਹ ਚੁੱਪਚਾਪ ਉੱਠ ਕੇ ਚਲੀ ਜਾਂਦੀ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੀ ਚਾਹ ਬਸ ਇਕ ਸੀ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਛੇਤੀ ਤੋਂ ਛੇਤੀ ਠੀਕ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮ 'ਤੇ ਚਲੇ ਜਾਣ ਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਵਾਅਦਾ ਨਿਭਾਉਣ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਕੰਨਾਂ ਵਿਚ ਹਰ ਵੇਲੇ ਇਹੋ ਵਾਕ ਗੂੰਜਦੇ ਰਹਿੰਦੇ 'ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਬੇਫ਼ਿਕਰ ਰਹੋ ਤੁਹਾਡੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਟੁਕੜੇ ਬੜੀ ਜਲਦੀ ਤੁਹਾਡੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ 'ਤੇ ਹੋਣਗੇ। ਮੈਂ ਬਸ ਦਿੱਲੀ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵਾਂ।' ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਹਰ ਸਵੇਰ ਉਠ ਕੇ ਅਹੁਲ ਕੇ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੋਲ੍ਹਦੇ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਟੁਕੜੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਤੇ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਆ ਗਏ। ਫੇਰ ਮਨ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਕਿ ਮੈਂ ਵੀ ਕਿੰਨਾ ਸਵਾਰਥੀ ਹਾਂ। ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਠੀਕ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮ 'ਤੇ ਤਾਂ ਚਲੇ ਜਾਣ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਬੁਰਾ ਓਦੋਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਿਆ ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਆਪਣੇ ਘਰ ਪੰਦਰਾਂ ਦਿਨ ਆਰਾਮ ਕਰਕੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਮੀਡੀਏ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਤ ਹੋਏ। ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੇ ਮੀਡੀਏ ਸਾਹਮਣੇ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਉਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਠੀਕ ਨੇ। ਹੁਣ ਉਹ ਬੈਠ ਸਕਦੇ ਨੇ ਬੈਠਣ ਪਿੱਛੋਂ ਫੇਰ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਨੇ। ਪਰ ਅਜੇ ਹੋਰ ਆਰਾਮ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਉਹ ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਫੜ੍ਹ ਲੈਣਗੇ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਉਸ ਵੱਡੇ ਸਾਰੇ ਹਸਪਤਾਲ ਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਕੀਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਪਰ ਮੇਰਾ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋਣਾ ਇਹ ਸਭ ਬਿਨਾਂ ਅਮਰੀਕੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੇ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਮੈਂ ਡਾ. ਪਿੱਟ ਦਾ ਸ਼ੁਕਰਗੁਜ਼ਾਰ ਹਾਂ।” ਫੇਰ ਮੀਡੀਏ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਕੁ ਨਜ਼ਰਾਂ ਚੁਰਾਉਂਦਿਆਂ ਹੋਇਆ, “ਅਜੇ ਸਾਡੇ ਇੱਥੇ ਇਲਾਜ਼ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਚ ਹੋਰ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਲੋੜ ਏ। ਅਸੀਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਾਂਗੇ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਵਰਗੇ ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰੀਏ ਤੇ ਇਲਾਜ਼ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈ ਅਸੀਂ ਰਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕੀਏ। ਅਸੀਂ ਇਕ ਮਸੌਦਾ ਤਿਆਰ ਕਰਾਂਗੇ। ਸਾਡੇ ਇੱਥੇ ਅਜੇ ਵੀ ਹੋਰ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਏ। ਅਸੀਂ ਅੱਗੇ ਇਹ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਾਂਗੇ ਕਿ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਅਸੀਂ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰ ਸਕੀਏ। ਅਸੀਂ ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈ ਕੇ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਦਿਆਂਗੇ।”
ਥੋੜ੍ਹੀ-ਜਿਹੀ ਡੂੰਘਿਆਈ ਵਿਚ ਲੱਥ ਕੇ “ਮੈਂ ਇਹ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦਾ ਕਿ ਸਾਡੇ ਇੱਥੇ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਜਾਂ ਕਲਾ ਦੀ ਕਮੀ ਏ ਪਰ ਉਸਨੂੰ ਉਭਾਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਏ। ਸਾਨੂੰ ਉਸਨੂੰ ਅਤਿ-ਅਧੁਨਿਕ-ਵਿਚਾਰ ਤੇ ਜੰਤਰ ਵਿਕਾਸ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਉੱਨਤ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਉਹ ਸਾਥੋਂ ਵੱਡੇ ਨੇ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਲੈਣ ਵਿਚ ਕੋਈ ਬੁਰਾਈ ਨਹੀਂ। ਮੈਂ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਤੇ ਕਲਾ ਦਾ ਬੜਾ ਸਨਮਾਣ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਪਰ ਕਲਾ ਨੂੰ ਇਕ ਜਗ੍ਹਾ ਰੋਕ ਕੇ ਠੁੱਸ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਸਾਨੂੰ ਅਧੁਨਿਕ ਤੋਂ ਅਧੁਨਿਕ ਤਕਨੀਕਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਨਾ ਪਵੇਗਾ।”
ਤੇ ਅੰਤ ਵਿਚ, “ਮੈਂ ਤੁਹਾਡਾ ਸਾਰਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ੁਕਰਗੁਜ਼ਾਰ ਆਂ ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਮੇਰੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਏਨੀ ਚਿੰਤਾ ਦਿਖਾਈ।”
ਅੰਤ ਤਕ ਆਉਂਦੇ-ਆਉਂਦੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦਾ ਮਨ ਥੋੜ੍ਹਾ ਖੱਟਾ ਹੋਣ ਲੱਗਾ ਸੀ ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਮਨ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ। ਏਨੇ ਵੱਡੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਮਝੌਤੇ ਕਰਨੇ ਹੀ ਪੈਂਦੇ ਨੇ।

ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਦੀ ਉਡੀਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਉਦੋਂ ਸਮਾਂ ਬੜੀ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਬੀਤਦਾ ਹੈ
ਸਮਾਂ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਬੀਤਦਾ ਰਿਹਾ। ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਤੰਦਰੁਸਤ ਵੀ ਹੋ ਗਏ ਤੇ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਸੁਚਾਰੂ ਢੰਗ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵੀ ਲੱਗ ਪਿਆ (ਜਿੰਨਾ ਚੱਲ ਸਕਦਾ ਸੀ।)। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਉਡੀਕ ਕਰਦੇ-ਕਰਦੇ ਥੱਕ ਗਏ। ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਵਾਅਦਾ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ 'ਤੇ ਜਾ-ਜਾ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਲੋਕਤੰਤਰ ਵਿਚ ਇਕ ਹੋਰ ਰਾਜਨੀਤਕ ਧੋਖਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕੇਸ ਵੀ ਲਗਭਗ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ 'ਤੇ ਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਫੂਲ ਸਿੰਘ ਦੀ ਜਿੱਤ ਪੱਕੀ ਸੀ। ਬਸ ਕੁਝ ਓਪਚਾਰਿਕਤਾ ਬਾਕੀ ਰਹਿ ਗਈ ਸੀ। ਸਾਰੇ ਬੁਰੇ ਲੋਕ ਫੂਲ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿਚ ਸਨ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵੱਲ ਜਾਣਾ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਲੱਗਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਸੀ ਕਿ ਹੁਣ ਇਹ ਜ਼ਮੀਨ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੇਗੀ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦਾ ਮਨ ਹੁਣ ਬੜਾ ਉਚਾਟ ਜਿਹਾ ਰਹਿਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਅਕਸਰ ਸ਼ਾਮ ਵੇਲੇ ਆਪਣੇ ਵਰਾਂਡੇ ਵਿਚ, ਆਪਣੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ, ਸ਼ੁੰਨ ਵਿਚ ਤੱਕਦੇ ਹੋਏ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਦੁੱਖ ਦਾ ਕਾਰਨ ਪਤਾ ਸੀ ਪਰ ਕਿਸੇ ਵਿਚ ਏਨੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਿਹੜਾ ਫੂਲ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਖਲੋ ਸਕੇ। ਜਿਹੜੇ ਮਰੀਜ਼ ਇੱਥੋਂ ਠੀਕ ਹੋ ਕੇ ਜਾਂਦੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿਚ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਢੇਰ ਸਾਰੀਆਂ ਦੁਆਵਾਂ ਦਿੰਦੇ ਜਾਂਦੇ ਕਿ 'ਰੱਬਾ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਏਨਾ ਭਲਾ ਕੀਤਾ ਏ ਲੋਕਾਂ ਦਾ, ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਕਦੀ ਬੁਰਾ ਨਾ ਹੋਣ ਦੇਵੀਂ। ਪਰ ਰੱਬ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਸ਼ਾਇਦ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਉੱਤੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਏਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਦੁਆਵਾਂ ਦਾ ਵੀ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋ ਰਿਹਾ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਟਹਿਲਣ ਜਾਂਦੇ ਤੇ ਲੋਕ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤਸੱਲੀ ਦਿੰਦੇ, “ਸਭ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਏਗਾ।” ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਭਰੀ ਗੱਚ ਨਾਲ 'ਬੁਰਾਈ' ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਚੱਬ ਕੇ ਕਹਿੰਦੇ, “ਬੁਰਾਈ ਦਾ ਕੋਈ ਅੰਤ ਨਹੀਂ ਏ। ਹੇਠੋਂ ਉਪਰ ਤੱਕ ਸਭ ਕੁਝ ਬੁਰਾ ਈ ਬੁਰਾ ਏ।...
“ਇਸ ਚੰਦ ਦੀ ਚਾਨਣੀ ਝੂਠੀ ਏ। ਸਾਨੂੰ ਵੋਟ ਪਾਉਣੀ ਈ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦੀ। ਸਾਨੂੰ ਤਾਂ ਬਸ ਸਾਰੇ ਈ ਠੱਗ ਰਹੇ ਨੇ। ਸਾਡੀ ਗੱਲ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸੁਣਦਾ। ਕੋਈ ਆਪਣਾ ਵਾਅਦਾ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਕੀ ਲੱਗਦਾ ਏ, ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਜੋ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਉੱਤੇ ਆ ਕੇ ਬੋਲਦੇ ਨੇ, ਸਭ ਸੱਚ ਏ? ਸਭ ਝੂਠ ਏ। ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਜੋ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ, ਅਸਲ 'ਚ ਓਹ ਕੁਝ ਹੋਰ ਈ ਹੁੰਦਾ ਏ।” ਏਨਾ ਲੰਮਾ ਲੈਕਚਰ ਦੇ ਕੇ ਅਸਲ ਵਿਚ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੀ ਭੜਾਸ ਕੱਢਦੇ ਸਨ। ਲੋਕ ਸਮਝਦੇ ਸਨ ਕਿ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦਾ ਦੁੱਖ ਵੱਡਾ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਊਟ-ਪਟਾਂਗ ਬਕੀ ਜਾਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਨੇ।
ਪਰ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਦੁੱਖ ਦੀ ਇੰਤਹਾ ਤਾਂ ਓਦੋਂ ਹੋਈ ਜਦੋਂ ਇਕ ਦਿਨ ਕੜਾਕੇ ਦੀ ਠੰਢ ਵਿਚ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਸਵੇਰੇ-ਸਵੇਰੇ ਅਖ਼ਬਾਰ 'ਤੇ ਨਿਗਾਹ ਮਾਰੀ ਜਿਸ ਵਿਚ ਮੁੱਖ ਸਫ਼ੇ ਉੱਤੇ ਹੀ ਡਾ. ਫਰੇਂਕਫਿਨ ਪਿੱਟ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਛਪੀ ਸੀ। ਡਾ. ਪਿੱਟ ਦਾ ਇਹ ਇਕ ਮੁਸਕਰਾਉਂਦਾ ਹੋਇਆ ਚਿਹਰਾ ਸੀ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੇ ਬਗ਼ੀਚੇ ਵਿਚ ਖਿੱਚੀ ਗਈ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਵਿਚ ਡਾ. ਪਿੱਟ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕੁਝ ਮੁਸਕਰਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਫੁੱਲ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ। ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦੀ ਕੰਧ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਸੀ ਜਿਸਦਾ ਰੰਗ ਲਾਲ ਸੀ। ਲਾਲ ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਇੱਟਾਂ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਅਖ਼ਬਾਰ ਵਿਚ ਇਹ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ਤੋਂ ਐਨ ਪਹਿਲਾਂ ਐਲਾਨ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣਾਂ ਤੇ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਸੀ। ਜਿਸ ਵਿਚ ਡਾ. ਪਿੱਟ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਲਈ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰਨ ਲਈ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਸਨਮਾਣ ਨਾਲ ਸਨਮਾਣਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿਚ ਜਿਹੜੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਬਣਦੀਆਂ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਵਿਚ ਕਈ ਬੂੰਦਾਂ ਅੱਥਰੂਆਂ ਦੀਆਂ ਵੀ ਗੁੱਝੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਨੇ
ਕਾਫੀ ਸਲਾਹ ਮਸ਼ਵਰੇ ਦੇ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਸਾਹਮਣੇ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਤੇ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਫਾਈਨਲ ਕਰਨ ਦੀ ਸੂਚੀ ਆਈ ਉਦੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਉਸ ਸੂਚੀ ਉੱਥੇ ਝੱਟ ਕੁ ਲਈ ਅਟਕੇ ਸਨ। ਉਦੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਉਹ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵੀ ਖੜ੍ਹਾ ਸੀ ਜਿਸਦੇ ਕਦੀ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਧਮਕੀ ਵਰਗਾ ਕੁਝ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਜਿਸਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਰਹੱਸ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ਧਰੋ ਤਕ ਕਿਹਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਇਕ ਵਾਰੀ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ।
“ਸਰ ਉਸ ਬੱਚਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਯਕਦਮ ਦਰਦ ਉੱਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾ ਲਿਆ ਸੀ।” ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਝਿਜਕਦਿਆਂ, ਸਹਿਮ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਇਕ ਸਿਰਾ ਸੁੱਟਿਆ।
ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਦਰਦ ਯਾਦ ਆ ਗਿਆ। ਤੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੱਚਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਹੱਥ ਲੱਗਦਿਆਂ ਹੀ ਦਰਦ ਅਚਾਨਕ ਗ਼ਾਇਬ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।
“ਮੈਂ ਸਭ ਸਮਝਦਾ ਆਂ। ਇੰਜ ਨਹੀਂ ਕਿ ਮੈਂ ਇਨਸਾਨ ਨਹੀਂ ਆਂ। ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ ਫ਼ੀਲਿੰਗਸ ਨਹੀਂ। ਪਰ ਇਸ ਏਡੇ ਵੱਡੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੇਣੀ ਈ ਪੈਂਦੀ ਏ। ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਭਾਵੁਕਤਾ ਉੱਤੇ ਕਾਬੂ ਕਰਨਾ ਈ ਪੈਂਦਾ ਏ। ਮੈਂ ਆਪਣੀਆਂ ਫ਼ੀਲਿੰਗਸ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਲਈਆਂ ਨੇ, ਮੈਂ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦਾ। ਸਿਰਫ਼ ਭਾਵੁਕਤਾ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ।
“ਇਸ ਏਨੇ ਵੱਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਨੇ। ਜੇ ਅਸੀਂ ਰੁੱਖ ਕੱਟਾਂਗੇ ਤਾਂ ਬਰਸਾਤ ਵੀ ਘੱਟ ਹੋਏਗੀ ਤੇ ਬਰਸਾਤ ਘੱਟ ਹੋਏਗੀ ਤਾਂ ਰੁੱਖ ਵੀ ਘੱਟ ਹੋਣਗੇ। ਇਕ ਮੁਖੀਏ ਉੱਤੇ ਕਿੰਨੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਬਾਅ ਹੁੰਦੇ ਨੇ, ਉਸਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਔਖਾ ਏ। ਮੇਰੇ ਹੱਥ ਪੈਰ ਦਿਖਾਵੇ ਭਰ ਦੇ ਨੇ, ਪਰ ਸਭ ਕੱਟੇ ਹੋਏ ਨੇ—ਮੈਂ ਤਾਂ ਇਸ ਕੁਰਸੀ ਉੱਤੇ ਬੈਠਾ ਹੱਡ-ਮਾਸ ਦਾ ਇਕ ਬੁੱਤ ਆਂ।
“ਵੱਡੇ ਹਿਤ ਸਾਧਣ ਲਈ ਛੋਟੀਆਂ ਮੋਟੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ, ਛੋਟੇ ਮੋਟੇ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜੇ ਵਰਗੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਭੁੱਲਣਾ ਈ ਪੈਂਦਾ ਏ।”
ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਇੰਜ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ ਉਦੋਂ ਉੱਥੇ ਉਸ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦਾ ਪੀ.ਏ. ਵੀ ਸੀ। ਤੇ ਸੱਚ ਮੰਨੋ ਇਹ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਸੀ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਏਨੀ ਸਫ਼ਾਈ ਕਿਓਂ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ।  ਜਦਕਿ ਸੱਚ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਆਪਣੇ ਮਨ ਨੂੰ ਸਮਝਾ ਰਹੇ ਸਨ।
ਜਦੋਂ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਘਰੋਂ ਪਰਤੇ ਸਨ ਓਦੋਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਕ ਲੰਮਾ ਸਮਾਂ ਬੀਤਿਆ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦਾ ਦੁੱਖ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਭਰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸ਼ੁਰੂ-ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਕਾਫੀ ਦਿਨਾਂ ਤਕ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਵੱਝੀ ਰਹੀ ਸੀ ਤੇ ਜਦੋਂ ਉਮੀਦ ਟੁੱਟਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਖੋਲ੍ਹ ਸਕਣ ਦਾ ਦਬਾਅ ਬਣਿਆ ਰਿਹਾ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਇਕ ਪਤਨੀ ਕਲਿਆਣੀ ਹੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਇਸ ਬਾਰੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਗੱਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਪਰ ਕਿਉਂਕਿ ਕਲਿਆਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਈ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਉੱਤੇ ਸ਼ੱਕ ਕਰਦੀ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਦੁੱਖ ਉੱਥੇ ਵੀ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲੱਗਦਾ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦਾ ਦੁੱਖ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਭਰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਇਸ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਸੰਯੋਗ ਕਹੋ ਜਾਂ ਫੇਰ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਜਾਏਕੇਦਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਿ ਜਿਸ ਸਵੇਰ ਦੇ ਅਖ਼ਬਾਰ ਵਿਚ ਡਾ. ਪਿੱਟ ਨੂੰ ਸਨਮਾਣਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਛਪੀ ਸੀ ਉਸ ਤੋਂ ਠੀਕ ਇਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਖੁਸ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਤੁਸੀਂ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੀ ਹੁਣ ਤਕ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦੁੱਖ ਹੋਏਗਾ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਉਦਾਸ ਸਨ ਤੇ ਕਲਿਆਣੀ ਨੂੰ ਪੁੱਛੋਂ ਤਾਂ ਦੱਸ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਰੋਂਦਿਆਂ ਦੇਖਿਆ। ਰੋਂਦਿਆਂ ਕੀ ਦੇਖਿਆ, ਹੰਝੂਆਂ ਦਾ ਹੜ੍ਹ ਆਇਆ ਦੇਖਿਆ। ਸਿਰਹਾਣਾ ਭਿੱਜ ਗਿਆ। ਸਿਸਕੀਆਂ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਸਨ ਹੋ ਰਹੀਆਂ। ਕੜਾਕੇ ਦੀ ਠੰਢ ਵਿਚ ਵੀ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਮੁੰਜੀ ਡਾਹ ਕੇ ਬੈਠੇ ਆਸਮਾਨ ਵੱਲ ਦੇਖਦੇ ਰਹੇ। ਉਪਰ ਆਸਮਾਨ ਵਿਚ ਤਾਰੇ ਅਟਕੇ ਹੋਏ ਸਨ ਤੇ ਇੱਥੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚੋਂ ਅੱਥਰੂ ਝੜ ਰਹੇ ਸਨ।
ਦੁੱਖ ਵਿਚ ਡੁੱਬੇ ਹੋਏ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਲਈ ਸਵੇਰ ਵੀ ਦੁੱਖਾਂ ਨਾਲ ਭਰੀ ਹੋਈ ਹੀ ਸੀ। ਮੋਟੇ ਗੋਲ-ਮਟੋਲ ਜਿਹੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਜਦੋਂ ਸੌਂ ਕੇ ਆਪਣੇ ਕਮਰੇ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆਏ ਤੇ ਵਿਹੜੇ ਦੀ ਧੁੱਪ ਵਿਚ ਬੈਠ ਗਏ ਉਦੋਂ ਧੁੱਪ ਸੁਨਹਿਰੀ ਸੀ ਤੇ ਇੰਜ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਇਕ ਆਂਡਾ ਧੁੱਪ ਸੇਕ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ। ਉਹਨਾਂ ਅਖ਼ਬਾਰ ਪਲਟਿਆ ਤੇ ਉਹ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ। ਇੰਜ ਲੱਗਿਆ ਜਿਵੇਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬਹੁਤ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਕੁਝ ਬੰਦ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੇਖਿਆ ਤਾਂ ਯਕਦਮ ਚੀਕ ਕੇ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੇ ਉਸ ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਟੁੱਕੜੇ-ਟੁੱਕੜੇ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹਿਆ। ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਚੀਕ ਕੇ ਕਿਹਾ, ਬਗ਼ੈਰ ਕਿਸੇ ਰੁਕਾਵਟ ਦੇ, ਬਗ਼ੈਰ ਕਿਸੇ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਚੱਬਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ, ਇਕਦਮ ਸਾਫ਼ ਸਪਸ਼ਟ, “ਚੂਤੀਏ ਆਂ ਅਸੀਂ ਈ ਜਿਹੜੇ ਤੁਹਡੇ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਦੇ ਆਂ। ਸਾਲਿਓ ਅਮਰੀਕਾ ਜਾ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਥੁੱਕ ਚੱਟੋ ਬੈਠ ਕੇ। ਮਾਰ ਦਿਓ ਸਾਨੂੰ। ਸਾਨੂੰ ਜਿਊਂਦਾ ਈ ਕਿਓਂ ਛੱਡਦੇ ਓ...”
ਗੁੱਸੇ ਵਿਚ ਕੀਤੇ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਦਾ ਤਾਂ ਖ਼ੈਰ ਕੀ ਵਿਗੜਣਾ ਸੀ ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਚੀਕਣਾ ਸੁਣ ਕੇ ਅੰਦਰ ਰਸੋਈ ਵਿਚ ਕਲਿਆਣੀ ਦੀ ਰੂਹ ਕੰਬ ਗਈ। ਕਲਿਆਣੀ ਜਦੋਂ ਬੌਂਦਲੀ ਹੋਈ ਦੌੜ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਕੋਲ ਆਈ ਤਾਂ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਬੈਠੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸਾਹ ਤੇਜ਼-ਤੇਜ਼ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਅੱਖਾਂ ਲਾਲ ਸਨ। ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਪਸੀਨੇ ਦੇ ਘਰਾਲੇ ਵਗ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਹ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਫੜ੍ਹ ਕੇ ਜ਼ਮੀਨ ਉੱਤੇ ਝੁਕੇ ਬੈਠੇ ਸਨ ਇੰਜ ਜਿਵੇਂ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਫੜ੍ਹ ਕੇ ਹੀ ਬੈਠੇ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਹੋਣ। ਕਲਿਆਣੀ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿਚੋਂ ਲਾਲਾਂ ਦੀ ਧਾਰ ਜ਼ਮੀਨ ਉੱਤੇ ਡਿੱਗ ਰਹੀ ਹੈ।
ਕਲਿਆਣੀ ਨੂੰ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੇ ਉਹਨਾਂ ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਿਚ ਡਾ. ਪਿੱਟ ਦਾ ਮੁਸਕਰਾਉਂਦਾ ਹੋਇਆ ਚਿਹਰਾ ਦਿਸ ਪਿਆ। ਗੋਰੇ ਚਿਹਰੇ ਦੀ ਮੁਸਕੁਰਾਹਟ। ਫੇਰ ਉਹ ਸਾਰਾ ਮਾਜਰਾ ਸਮਝ ਗਈ। ਉਸਨੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਉੱਥੋਂ ਉਠਾਲ ਕੇ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਲੈ ਜਾ ਕੇ ਬਿਸਤਰੇ ਉੱਤੇ ਪਾ ਦਿੱਤਾ। ਤੇ ਫੇਰ ਖ਼ੁਦ ਵੀ ਉੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਿਰਹਾਣੇ ਬੈਠ ਗਈ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮੱਥੇ ਉੱਤੇ ਹੱਥ ਫੇਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਫੁੱਟ-ਫੁੱਟ ਕੇ ਰੋਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਉਹਨਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਕ ਬੱਚੇ ਵਾਂਗ ਹੀ ਕਲਿਆਣੀ ਦੀ ਗੋਦੀ ਵਿਚ ਲੁਕਾਅ ਲਿਆ। ਇੰਜ ਜਿਵੇਂ ਇਕ ਬੱਚਾ ਡਰ ਕੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੀ ਗੋਦੀ ਵਿਚ ਦੁਬਕ ਗਿਆ ਹੋਵੇ। ਕਲਿਆਣੀ ਜਾਣਦੀ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਭਾਰੀ ਦੁੱਖ ਦੀ ਘੜੀ ਹੈ। ਬੜੇ ਭਾਵੁਕ ਛਿਣ ਨੇ।
ਜ਼ਮੀਨ ਖੁੱਸਣ ਤੇ ਡਾ. ਪਿੱਟ ਨੂੰ ਸਨਮਾਣਿਤ ਕਰਨ ਵਰਗੀਆਂ ਦੋ ਵੱਡੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਅੰਦਰ ਤਕ ਤੋੜ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਿਹੜਾ ਇਕ ਵੱਡਾ ਪਰੀਵਤਰਨ ਆਇਆ ਸੀ ਉਹ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਸਭ ਕੁਝ ਲੁੱਟਿਆ-ਪੁੱਟਿਆ ਹੀ ਗਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਏਨੇ ਵੱਡੇ ਰਹੱਸ ਨੂੰ ਲੁਕਾਅ ਕੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਕੀ ਫ਼ਾਇਦਾ। ਉਹ ਸਾਰੇ ਰਹੱਸ ਉਗਲ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਦਲਾ ਸੀ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਜਾਣਦੇ ਸਨ ਕਿ ਇਸ ਬਦਲੇ ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਰਤਾ ਵੀ ਹਿਤ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਬਦਲਾ ਤਾਂ ਬਦਲਾ ਈ ਹੁੰਦਾ ਏ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸਣਾ ਚਾਹਿਆ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦਾ ਕਿੱਡਾ ਵੱਡਾ ਝੂਠ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਉਹ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਯਾਦ ਹੋਵੇਗਾ, ਉਹ ਅੱਜ ਤਕ ਦੀ ਮੇਰੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਮੀ ਛੁੱਟੀ—ਬਾਹਰ ਲੱਗਾ ਉਹ ਨੋਟਿਸ ਕਿ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਇਸ ਤਾਰੀਖ਼ ਤੋਂ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤਾਰੀਖ਼ ਤਕ ਇੱਥੇ ਨਹੀਂ ਹਨ।
ਪਰ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦਾ ਇਹ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਵਾਲਾ ਸਾਰਾ ਵਿਚਾਰ ਉਲਟਾ ਪੈ ਗਿਆ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਜਿੰਨਾ ਵੀ ਇਹ ਸਮਝਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਇੱਥੇ ਆਏ ਸਨ ਤੇ ਅੱਠ ਦਿਨ ਇਸੇ ਘਰ ਵਿਚ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸੇ ਘਰ ਵਿਚ ਖਾਣਾ ਖਾਧਾ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਹੀ ਨਹਾਏ ਧੋਏ ਸਨ। ਇੱਥੇ ਸੁੱਤੇ ਸਨ। ਤੇ ਵੱਡੀ ਹੈਰਾਨੀ ਇਹ ਕਿ ਇੱਥੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਇਸਦੀ ਖ਼ਬਰ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਲੋਕ ਇਸ ਏਨੇ ਵੱਡੇ ਸੱਚ ਨੂੰ ਸੁਣਦੇ ਤੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਉੱਤੇ ਯਕੀਨ ਨਾ ਕਰਦੇ। ਲੋਕ ਹੱਸਦੇ ਤਾਂ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਹੋਰ ਵੱਧ ਭਰੋਸਾਮੰਦ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸਮਝਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਕਿ ਅੱਠ ਦਿਨ ਤਕ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਇੱਥੇ ਨਜ਼ਰਬੰਦ ਸਨ।
ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਪਾਗਲ ਕਰਾਰ ਦੇ ਦਿੱਤਾ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ, ਜਿਹੜੇ ਕਦੀ ਸੜਕ ਉੱਤੋਂ ਲੰਘਦੇ ਸਨ ਤਾਂ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕ ਉਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਫ਼ਖ਼ਰ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਹੀ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਜਦੋਂ ਅੱਜ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਘੁੰਮਣ ਨਿਕਲਦੇ ਤਾਂ ਲੋਕ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਜਾਂ ਤਾਂ ਕੰਨੀ ਬਚਾਅ ਜਾਂਦੇ ਜਾਂ ਫੇਰ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਮਜ਼ਾਕ ਉਡਾਉਂਦੇ। ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿਚ ਤਾਂ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਆਪਣੇ ਬਦਲੇ ਨੂੰ ਸਫ਼ਲ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਫੜ੍ਹ-ਫੜ੍ਹ ਕੇ ਇਹ ਦੱਸਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇੱਥੇ ਲੁਕ ਕੇ ਰਹੇ ਸਨ। ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਾਤ ਦੇ ਘੁੱਪ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਇਕ ਲੰਮੀ ਅਦਭੁਤ-ਜਿਹੀ ਗੱਡੀ ਇੱਥੇ ਲਿਆਂਦੀ ਗਈ ਸੀ। ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸਭ ਕਾਸੇ ਨੂੰ ਗੁਪਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਓਹਨੀਂ ਦਿਨੀਂ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਤੇ ਅਖ਼ਬਾਰ ਵਿਚ ਅਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਝੂਠੀਆਂ ਸਨ। ਤੇ ਹੁਣ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਹੱਕ ਮਾਰ ਕੇ ਉਹ ਏਡਾ ਵੱਡਾ ਸਨਮਾਣ ਡਾ. ਪਿੱਟ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਤਾਂ ਲੋਕ ਵੀ ਖ਼ੂਬ ਚਟਖਾਰੇ ਲੈ ਲੈ ਕੇ ਇਸ ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਸੁਣਦੇ ਸਨ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸਾਫ਼ ਲੱਗਣ ਲੱਗਾ ਕਿ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦਾ ਦਿਮਾਗ਼ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਓਦੋਂ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਡਰਨ ਲੱਗ ਪਏ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਤੁਰੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਲੋਕ ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਘੇਰ ਕੇ ਪੁੱਛਦੇ, “ਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਨਹੀਂ ਬੁਲਾਇਆ ਤੁਹਾਨੂੰ? ਦੇਖੋ ਕਿਤੇ ਏਸ ਵਾਰੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ ਈ ਨਾ ਬਣਾ ਦੇਣ। ਫੇਰ ਜੋੜਦੇ ਰਹਿਣਾ ਹੱਡੀਆਂ ਓਥੇ ਬੈਠ ਕੇ।”
“ਸਿਹਤ ਬਾਰੇ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਕਿਹੜੀਆਂ-ਕਿਹੜੀਆਂ ਨੇ? ਕਿਤੇ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਤਮਾਕੂ ਖਾਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਭੇਜ ਦਿਓਗੇ?”
“ਤੁਹਾਡਾ ਤਾਂ ਹੱਕ ਵੀ ਬਣਦਾ ਏ ਭਾਜੀ। ਜਿਹਨਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੋਵੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਕੁਝ ਵੀ ਬਣਾਓ ਘੱਟ ਈ ਏ।”
“ਤਦ ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਵੀ ਨਾਲ ਲੈ ਜਾਓਗੇ ਜਾਂ ਕੋਈ ਗੋਰੀ ਮੇਮ ਰੱਖੋਗੇ?” ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਚਿੜਦੇ ਤਾਂ ਓਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਚਿੜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ।
ਕਦੀ ਸਵੇਰੇ ਟਹਿਲਦੇ ਦਿਸ ਪਏ ਤਾਂ ਲੋਕ ਕਹਿੰਦੇ, “ਕੀ ਅੱਜ ਕਿਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਫ਼ੋਨ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਆ ਗਿਆ। ਕਿਤੇ ਓਥੇ ਜਾਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ ਏ? ਸਾਨੂੰ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰ ਈ ਦਿੱਤਾ ਏ...ਹੁਣ ਕਿਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਬੁਲਾਵਾ ਭੇਜਿਆ ਹੋਵੇ।”
ਇਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਪੂਰੇ ਸਮਾਜ ਨੇ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਾਗਲ ਮੰਨ ਲਿਆ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਪਾਗਲਪਨ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਉਹਨਾਂ ਵਿਚ ਘਰ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਈਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਕਦੀ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਜ਼ਰੂਰ ਆਪਣੇ ਪਿੱਛੇ ਲੱਗੀ ਭੀੜ ਨੂੰ ਇੱਟ-ਵੱਟਾ ਚੁੱਕ ਕੇ ਦੌੜਾਇਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਕਦੀ ਜ਼ਰੂਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਗੁੱਸੇ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਵੀ ਕੱਢੀਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਕਦੀ ਜ਼ਰੂਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਾਲ ਪੁੱਟੇ ਹੋਣਗੇ। ਕਦੀ ਜ਼ਰੂਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਕ ਵਾਰੀ ਰੁਕ ਕੇ ਆਸਮਾਨ ਵੱਲ ਦੁਖੀ ਨਜ਼ਰਾਂ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਇੱਥੇ ਹੁਣ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਿਹੜਾ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਦਿਮਾਗ਼ੀ ਹਾਲਤ ਨੂੰ ਠੀਕ ਮੰਨਦਾ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਇਸ ਪੂਰੇ ਘਟਨਾ ਚੱਕਰ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਬੁਰਾ ਇਹ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਰਿਹਾ-ਸਿਹਾ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਵੀ ਬੰਦ ਹੋ ਗਿਆ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਤਕ ਗੱਲ ਬਹੁਤੀ ਫ਼ੈਲੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਉਦੋਂ ਤਕ ਦੂਰਦਰਾਜ ਦੇ ਲੋਕ ਆ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ਪਰ ਬੁਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਫ਼ੈਲਣ ਵਿਚ ਸਮਾਂ ਹੀ ਕਿੰਨਾ ਲੱਗਾ ਹੈ।
ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੂਰਦਰਾਜ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਫ਼ੈਲੀ ਹੋਈ ਸੀ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਗੱਲ ਵੀ ਅੱਗ ਵਾਂਗ ਫ਼ੈਲ ਗਈ ਕਿ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਪਾਗਲ ਹੋ ਗਏ ਨੇ ਤੇ ਹਰ ਵੇਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਨੇ। ਬਾਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾਂ ਗੱਲਾਂ ਫ਼ੈਲੀਆਂ। ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਫੂਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਧੋਖੇ ਨਾਲ ਓਹਨਾਂ ਤੋਂ ਹਥਿਆ ਲਈ। ਜਿਸ ਦਿਨ ਉਹ ਕੇਸ ਹਾਰੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਖੇਤ 'ਚ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਹੰਝੂ ਵਹਾਉਂਦੇ ਰਹੇ ਪਏ ਰਹੇ। ਉੱਥੇ ਹੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਕਮਾਦ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਉਡਣੇ ਸੱਪ ਨੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਮੱਥੇ ਵਿਚ ਡੰਗ ਮਾਰਿਆ। ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਕਿ ਓਦੋਂ ਦੇ ਹੀ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਅੰਟਸ਼ੰਟ ਬਕੀ ਜਾ ਰਹੇ ਨੇ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਬਚਣਾ ਹੁਣ ਲਗਭਗ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੀ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਡਣ ਵਾਲਾ ਸੱਪ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਬਸ ਉਸਦੇ ਡੰਗ ਪਿੱਛੋਂ ਦਿਮਾਗ਼ ਦੀਆਂ ਨਸਾਂ ਪਾਟ ਜਾਂਦੀਆਂ ਨੇ ਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਦਿਮਾਗ਼ ਦਾ ਕੰਮ ਠੁੱਸ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ...ਤੇ ਬਸ।
ਕੁਝ ਲੋਕ ਕਹਿੰਦੇ ਕਿ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਸਵੇਰੇ-ਸਵੇਰੇ ਟਹਿਲਣ ਉਠਦੇ ਨੇ ਉੱਥੇ ਹੀ ਰਾਮਨਰੇਸ਼ਵਾ ਦੇ ਕੁੱਤੇ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੱਢ ਲਿਆ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਕਹਿੰਦੇ ਕਿ ਪਾਗਲ ਤਾਂ ਉਹ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਸਨ। ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਕੋਈ ਆਮ ਆਦਮੀ ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਕ-ਇਕ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਚੱਬਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਸਾਲਾ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਢਿੱਡ ਭਰਦਾ ਹੋਵੇ ਜਿਵੇਂ? ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਪਾਗਲਪਨ ਹੀ ਸੀ ਜਿਹੜਾ ਹੁਣ ਵਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਹੀ ਜਾਵੇਗਾ।
ਜਿੰਨੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਾਗਲਪਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਫ਼ੈਲੀਆਂ ਓਨਾਂ ਹੀ ਇਹ ਵੀ ਕਿ 'ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਾਗਲਪਨ ਦਾ ਅਸਲੀ ਪਤਾ ਤਾਂ ਓਦੋਂ ਲੱਗਿਆ ਜਦੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਰੁਦਰਪੁਰ ਪਿੰਡ ਦੇ ਇਕ ਛੋਹਰ ਦੀ ਲੱਤ ਦੀ ਹੱਡੀ ਪੁੱਠੀ ਜੋੜ ਦਿੱਤੀ। ਛੋਹਰ ਨੇ ਜਦੋਂ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਠੀਕ ਹੋ ਕੇ ਤੁਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਉਹ ਦੌੜਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਅੱਗੇ ਵੱਲ ਕਰਦਾ ਏ ਤੇ ਜਾ ਪਿੱਛੇ ਵੱਲ ਨੂੰ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਏ।' ਕਿਸੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 'ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੇ ਹੱਥ ਦੀ ਹੱਡੀ ਜੁੜਵਾਉਣ ਆਈ ਹਰੀਏ ਦੀ ਕਨੀਆ ਨੂੰ ਉਦੋਂ ਚੁੰਮ ਲਿਆ ਜਦੋਂ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਮੰਜੇ ਉੱਤੇ ਬੈਠੀ ਕਰਾਹ ਰਹੀ ਸੀ।'
ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 'ਬੱਚਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪਾਗਲਪਨ ਦਾ ਜਿਹੜਾ ਦੌਰਾ ਪਿਆ ਏ ਉਸ ਨਾਲ ਉਹ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਵੀ ਹੋ ਗਏ ਨੇ। ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਇਕ ਵਾਰੀ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਕਹਿ ਕੇ ਦੇਖ ਲਓ, ਇੱਟ ਚੁੱਕ ਕੇ ਮਾਰਨ ਨੂੰ ਆਉਣਗੇ।'
ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਕ ਵਾਰੀ ਜੇ ਅਸਫ਼ਲਤਾ ਦਾ ਦੌਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਚੱਲਦਾ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਚੱਲਦਾ ਕੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਵਧਦਾ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਹਾਲਾਤ ਇਹ ਹੋ ਗਏ ਕਿ ਲੋਕ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਜ਼ ਕਰਵਾਉਣ ਕੀ ਆਉਂਦੇ ਉਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਾਉਂਦੇ ਕਿ ਦੇਖੋ ਸਾਲਾ ਕੈਸਾ ਪਾਗਲ ਹੋ ਗਿਆ ਏ ਕਿ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵੇਲੇ ਕਾਰਬਨ ਡਾਇਆਕਸਾਈਡ ਅੰਦਰ ਖਿੱਚਦਾ ਏ ਤੇ ਆਕਸੀਜਨ ਬਾਹਰ ਛੱਡਦਾ ਏ।

ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਸਮਾਪਨ
ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਸਮਾਪਨ ਹੀ ਸਮਝੋ। ਉਧਰ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਡਾ. ਪਿੱਟ ਨੂੰ ਸਨਮਾਣਿਤ ਕਰਕੇ ਤੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੀ ਕੁਬਾਨੀ ਦੇ ਕੇ ਇਹ ਚੈਪਟ ਕਲੋਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਧਰ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਤੋਂ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਵਿਚ ਤੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣ ਵਿਚ ਨਾਕਾਮ ਰਹੇ। ਤੇ ਨਾਕਾਮ ਕੀ ਰਹੇ ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਉਲਟਾ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਾਗਲ ਕਰਾਰ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਪਾਗਲ ਵੀ ਕੀ ਇਕ ਖ਼ੂੰਖ਼ਾਰ ਪਾਗਲ। ਜਿਹੜਾ ਕਦੇ ਵੀ ਪੱਥਰ ਜਾਂ ਡੰਡੇ ਨਾਲ ਵਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦਾ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੌਪਟ ਹੋ ਗਿਆ। ਕਿਉਂਕਿ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੀ ਸਾਰੀ ਜਮ੍ਹਾਂ ਪੂੰਜੀ ਉਸ ਖੇਤ ਦਾ ਕੇਸ ਲੜਨ ਵਿਚ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਤੇ ਹੁਣ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਠੱਪ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਾ ਸਕਦੇ ਓ ਕਿ ਕਲਿਆਣੀ ਇਸ ਘਰ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਚਲਾ ਰਹੀ ਹੋਵੇਗੀ।
ਦੋ ਗੱਲਾਂ ਇੱਥੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨੇ। ਇਕ ਤਾਂ ਇਹ ਕਿ ਕਲਿਆਣੀ ਹੁਣ ਇਕੱਲੀ ਕਿਸੇ ਯੋਧੇ ਵਾਂਗ ਹੀ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨਾਲ ਲੜ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿਚ ਉਸ ਹਨੇਰੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਬੁਰਾ-ਭਲਾ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਸਾਹਵੇਂ ਲੱਗੀਆਂ ਸਨ। ਤੇ ਦੂਜੀ ਇਹ ਕਿ ਉਹਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਦਿਨ ਜਲਦੀ ਹੀ ਆਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਭੁੱਲ ਜਾਣਗੇ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਮੁੜ ਆਮ ਵਾਂਗ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਪਰ ਅਜੇ ਤਾਂ ਹਾਲਾਤ ਇਹ ਨੇ ਕਿ ਘਰ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਤੇ ਆਪਣੇ ਮਨ ਦਾ ਕਲੇਸ਼ ਤੇ ਪੂਰੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਪਾਗਲਪਨ ਨੂੰ ਦਿਨ-ਬ-ਦਿਨ ਦੁੱਗਣਾ, ਚੌਗਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਪਰ ਹੁਣ ਕਹਾਣੀ ਉੱਥੇ ਖ਼ਤਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਅਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ
ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਖ਼ਤਮ ਤਾਂ ਇੱਥੇ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਦੁਖਾਂਤ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਖ਼ਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ। ਅਜੇ ਕੁਝ ਦਿਨ ਹੀ ਹੋਏ ਨੇ। ਬਸ ਓਨੇ ਹੀ ਦਿਨ ਜਿੰਨੇ ਦਿਨ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਪਲਾਟ ਨੂੰ ਸੰਵਾਰਨ, ਕਹਾਣੀ ਲਿਖਣ ਤੇ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਛਪਵਾਉਣ ਵਿਚ ਲੱਗੇ ਹੋਣਗੇ।
ਮੈਂ ਸਿੱਧਾ-ਸਿੱਧਾ ਇੱਥੇ ਸੋਸ਼ਲ ਸਾਈਟ ਵਿਕਿਲਿਕਸ ਦਾ ਨਾਂ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕਦਾ ਇਸ ਲਈ ਇੱਥੇ ਬਗ਼ੈਰ ਕਿਸੇ ਵਿਵਾਦ ਵਿਚ ਪਏ ਇਹ ਲਿਖ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਕਿ ਵਿਕਿਲਿਕਸ ਵਰਗੀ ਹੀ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੋਸ਼ਲ ਸਾਈਟ ਨੇ ਇਕ ਵੱਡਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਜਦੋਂ ਪਿੱਛੇ ਇਕ ਦੋ ਵਰ੍ਹੇ ਪਹਿਲਾਂ ਯਾਨੀ 27 ਸਤੰਬਰ 2009 ਨੂੰ ਬਿਮਾਰ ਹੋਏ ਸੀ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਸਥਿਤ ਉਸ ਵੱਡੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਦਾਖ਼ਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਉਦੋਂ ਅਸਲ ਵਿਚ ਉਹ ਉੱਥੇ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋਏ। ਉਸ ਸਾਈਟ ਨੇ ਇਹ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ 4 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਚੁੱਪਚਾਪ ਬਿਹਾਰ ਰਾਜ ਦੇ ਬੇਗੂਸਰਾਏ ਜਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਚਿੜੈਯਾਟਾਰ ਪਿੰਡ ਲੈ ਜਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਆਪਣੇ ਲਾਮ ਲਸ਼ਕਰ ਦੇ ਬਗ਼ੈਰ ਉੱਥੇ ਉਸ ਬਿੰਦੇਸ਼ਰੀ ਪ੍ਰਸਾਦ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ ਵਿਚ ਇਕ ਹਫ਼ਤੇ ਤਕ ਰੁਕੇ ਸਨ ਤੇ ਫੇਰ ਉੱਥੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਇਸ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਚੁੱਪਚਾਪ ਦਾਖ਼ਲ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਜਿੰਨੇ ਦਿਨ ਚਿੜੈਯਾਟਾਰ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਰਹੇ ਮੀਡੀਏ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਝੂਠੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਅੰਦਰ ਠੀਕ ਹੋ ਰਹੇ ਨੇ।
ਖੁਲਾਸਾ ਇਹ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਡਾ. ਫਰੇਂਕਫਿਨ ਪਿੱਟ ਜਿਹੜੇ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਆਏ ਸਨ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਟੀਮ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦੇ ਇਲਾਜ਼ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਹੱਥ ਖਿੱਚ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਹੱਡੀ ਦੇ ਇਸ ਉਲਝਾਅ ਤੋਂ ਅਸਲ ਵਿਚ ਡਰ ਗਏ ਸਨ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਇਲਾਜ਼ ਕਰਨ ਜਾਂ ਫੇਰ ਗਾਰੰਟੀ ਦੇਣ ਤੋਂ ਸਾਫ਼ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਡਾ. ਪਿੱਟ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਦਾ ਸਨਮਾਣ ਵੀ ਝੂਠਾ ਸੀ ਜਿਸ ਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਅਸਲ ਵਿਚ ਚਿੜੈਯਾਟਾਰ ਪਿੰਡ ਦੇ ਬਿੰਦੇਸ਼ਰੀ ਪ੍ਰਸਾਦ ਸਿੰਘ ਸਨ।
ਇਕ ਵੱਡਾ ਖੁਲਾਸਾ ਇਹ ਵੀ ਸੀ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਇਲਾਜ਼ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਸਾਬਤ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਇਕ ਵੱਡੀ ਡੀਲ 'ਤੇ ਸਾਈਨ ਕੀਤੇ ਸਨ ਜਿਸਦਾ ਸਿੱਟਾ ਇਹ ਨਿਕਲਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿਚ ਅਮਰੀਕੀ ਮਲਟੀਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਇਸ ਲਈ ਤਾਕਿ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਬਿਹਤਰ ਹੋ ਸਕੇ। ਤਾਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿ ਸਕਣ। ਤਾਕਿ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿ ਸਕੇ। ਦਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਖ਼ਰੀਦਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਸ ਦੁਖਾਂਤ ਪਿੱਛੋਂ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਅੰਤ ਇੰਜ ਹੈ ਕਿ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਵਿਚ ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਆਮ ਹੋ ਗਈ। ਪਿੰਡ ਵਾਲੇ ਖ਼ਬਰ ਸੁਣ ਕੇ ਸੁੰਨ ਹੋ ਗਏ। ਕਲਿਆਣੀ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਉੱਤੇ ਇਕ ਸੰਤੋਖ ਆ ਗਿਆ। ਚਿੜੈਯਾਟਾਰ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਰਿਪੋਰਟਰਾਂ ਤੇ ਕੈਮਰਿਆਂ ਦੀ ਭੀੜ ਜੁੜਨ ਲੱਗੀ। ਪਰ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਕਿੱਥੇ ਸਨ!
ਕਲਿਆਣੀ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਦੁਆਵਾਂ ਬੇਕਾਰ ਗਈਆਂ। ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਆਪਣੇ ਹੁਨਰ ਤੋਂ ਹੱਥ ਧੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਮਾਹੌਲ ਦੇਖ ਤੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਗ਼ਰੀਬੀ ਦੇਖ ਕੇ ਸੱਚਮੁੱਚ ਹੀ ਪਾਗਲ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਉਹ ਘਰ ਵਿਚ ਬੰਦ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ ਤੇ ਹੁਣ ਸੱਚਮੁੱਚ ਅੰਟਸ਼ੰਟ ਬਕਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਕਦੀ ਵੀ ਘਰੋਂ ਭੱਜ ਤੁਰਦੇ ਸਨ। ਕਦੀ ਵੀ ਕਿਸੇ ਦੇ ਵੀ ਡਲਾ ਮਾਰ ਦਿੰਦੇ ਸਨ। ਕਦੀ ਵੀ ਉੱਚੀ-ਉੱਚੀ ਰੋਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਸਨ। ਹਾਂ, ਹੋਰ ਪਾਗਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖ, ਹੱਸਦੇ ਬੜਾ ਘੱਟ ਸਨ। ਉਹ ਪਾਗਲਪਨ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਚੀਕਦੇ, “ਤੁਸੀਂ ਸਭ ਕੁਝ ਜਾਣ ਗਏ। ਇਕ ਦਿਨ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਆਵੇਗਾ ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਦਵੇਗਾ।”
ਰਿਪੋਰਟਰਾਂ ਦੀ ਬੇਨਤੀ 'ਤੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ। ਕਲਿਆਣੀ ਖ਼ੁਦ ਵੀ ਇਹ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ ਕਿ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਇਹ ਹਾਲਤ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਇਸ ਲਈ ਵੀ ਉਹਨੇ ਇਸਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇ ਦਿੱਤੀ—ਤੇ ਇਜਾਜ਼ਤ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ, ਇੰਤਜਾਮ ਵੀ ਕੀਤਾ।
ਪਰ ਏਨੇ ਕੈਮਰਿਆਂ ਤੇ ਏਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਬੇਕਾਬੂ ਨਾ ਹੋ ਜਾਣ ਜਾਂ ਫੇਰ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਦਾ ਨਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਉਹ ਮਾਰਨ ਲਈ ਨਾ ਦੌੜ ਪੈਣ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਕੈਮਰਿਆਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਉਦੋਂ ਓਹ ਇਕ ਕੁਰਸੀ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਦੋਵੇਂ ਹੱਥ ਕੁਰਸੀ ਦੇ ਦੋਵਾਂ ਹੱਥਿਆਂ ਨਾਲ ਵੱਝੇ ਹੋਏ ਸਨ ਤੇ ਦੋਵੇਂ ਲੱਤਾਂ ਕੁਰਸੀ ਦੀਆਂ ਦੋਵਾਂ ਲੱਤਾਂ ਨਾਲ। ਕੁਰਸੀ ਖੰਭੇ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹੀ ਹੋਈ ਸੀ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੀ ਜਿਹੜੀ ਤਸਵੀਰ ਉੱਥੇ ਖਿੱਚੀ ਗਈ ਤੇ ਜੋ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਅਖ਼ਬਰਾਂ ਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਸੈੱਟ ਉੱਤੇ ਦਿਖਾਈ ਗਈ ਉਸ ਵਿਚ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਬਿਲਕੁਲ ਸੁੱਕੜੂ-ਜਿਹੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਨੇ। ਯਕਦਮ ਬੁਰੇ ਹਾਲ। ਕੁਰਸੀ ਉੱਤੇ ਬੰਨ੍ਹੇ ਹੋਏ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਬਿਲਕੁਲ ਅਹਿਲ-ਅਡੋਲ ਨੀਵੀਂ ਪਾਈ ਬੈਠੇ ਨੇ। ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿਚੋਂ ਲਾਲਾਂ ਦੀ ਧਾਰ ਵਗ ਕੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਉੱਤੇ ਡਿੱਗ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਦੀ ਚਮੜੀ ਝੂਲ ਗਈ ਹੈ ਤੇ ਉਸ ਉੱਤੇ ਅੱਥਰੂਆਂ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਬੁੰਦਾਂ ਜੰਮੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਨੇ।
ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਇੱਥੇ ਖ਼ਤਮ ਕਰਦਾ ਹਾਂ...ਪਰ ਬੱਚਾ ਬਾਬੂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਕੀ ਵਾਕੱਈ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ?...ਇਹ ਫ਼ੈਸਲਾ ਤੁਹਾਡੇ ਉੱਤੇ ਛੱਡਦਾ ਹਾਂ।
--- --- ---
     ਬੇਦੀ ਡੈਂਟਲ ਹੈਲਥ ਸੈਂਟਰ, ਬਾਜਾ ਰੋਡ, ਜੈਤੋ-151202. (ਪੰਜਾਬ)
    ਮੋਬਾਇਲ : 94177-30600 ; 9803344505.